...ฯลฯ...

ถาม ถ้าเต่าเดินผ่านเลยกระต่ายไปจะทำอย่างไร
ตอบ ดึงเต่าเอาไว้ จับมันให้อยู่ จับจิตของเราให้อยู่ ต้องฝึกฝืน อาจใช้วิธีสมถะ ถ้าสายปัญญาฟุ้งซ่าน ไม่ชอบเจโตสมถะ ส่วนสายเจโตชอบเจโตสมถะ แต่ให้ทำงานเขียนหนังสือหรือขึ้นเวทีนี้ไม่ชอบ ต้องให้เจโต-ปัญญาสมานกัน ให้มีส่วนสัดสมบูรณ์

ถาม เมื่อรู้ว่ากิเลสเกิดจะดับอย่างไร
ตอบ คุณต้องดับเองด้วยวิธีมรรค ๘ รู้กิเลสด้วย สมถภาวนาและวิปัสสนาภาวนา หยุดกิเลสด้วยสมถภาวนา กดไว้พอควรให้เห็นบทบาทและลักษณะของกิเลส แล้วจัดการบทบาทนั้นให้อ่อนด้วยวิปัสสนา ซึ่งเป็นวิชา ของพระพุทธเจ้า

ถาม สักแต่ว่ามีปัญญารู้ แต่ตัวดับไม่ยอมเกิดตาม เพราะไม่รู้ว่ามันจะดับอย่างไร ใช้อะไรดับ เจโตไม่ยอมตามปัญญา
ตอบ ดับโดยทำให้กิเลสอ่อนแรงด้วยสมถะ ต้องฝึกเจโตสมถะ ฝึกกับจิตของเรา เมื่อไม่ชอบก็ต้องฝึกต้องทำ อย่าทำสิ่งถูกใจ ให้ทำสิ่งถูกต้อง

ถาม ทำไมเมืองไทยมีอาชญากรรมมาก ทั้งๆ ที่เป็นเมืองพุทธ
ตอบ คนไทยฉลาด แต่เรียนรู้ความชั่วได้ง่าย มาจากหนัง ละคร วัฒนธรรมต่างประเทศ คนไทยรับง่าย รับไว โดยเฉพาะกรุงเทพฯ ส่วนต่างจังหวัดไม่มากนัก เมืองหรือจังหวัดที่เจริญคือ ศิวิไลซ์ เครื่องมือสื่อสารเข้าไป ที่จะนำสิ่งเหล่านี้เข้าไปมอมเมา จึงเกิดอาชญากรรมทางราคะ ทางโทสะ ทางโมหะมาก แต่ถ้าเป็นคน พุทธจริงๆ จะไม่ทำอย่างนี้

ถาม ทำไมผมเห็นกิเลสถีนมิทธะ (จิตกระด้าง มึนชา) ไม่ค่อยชัด เหตุที่เป็นเช่นนี้เพราะผม สอบยังไม่ผ่าน กาม พยาบาทใช่ไหม ผมกำลังสู้กับกาม พยาบาทอยู่ แต่ควบคุมได้เฉพาะพฤติกรรมภายนอก
ตอบ ถูกต้อง คุณควบคุมกาม ่พยาบาท ยังไม่หยุดมากพอสมควร จึงรู้เท่าทันถีนมิทธะไม่ค่อยได้ ผู้ใด ได้ผิวเผิน กาม พยาบาท แล้วไปถึงถีนมิทธะ ติดถีนมิทธะคิดว่าเป็นนิพพาน พวกนี้ไม่ได้บรรลุธรรม ถีนมิทธะ เป็นจิตระดับหนึ่งที่ได้สงบ แต่ยังมีกาม พยาบาทแนวลึกข้างในไม่รู้ตัว พอคุณเบาสบายมาในฐานหนึ่งจริง ก็มาหยุดแค่นั้น

ถาม คนที่มีพระบวชให้ รวมทั้งคู่สวดและหมู่สงฆ์ต้องอาบัติปาราชิกกันหมด คนนั้นจะเป็นพระ โดยถูกต้อง ตามพระวินัยหรือไม่
ตอบ ผู้ที่ปาราชิกแล้วถือว่าเป็นผู้ตายไปจากธรรมะ ผู้ที่ไม่เป็นพระจะมาบวชคนให้เป็นพระ บวชไม่ได้ แม้แต่พิธี ก็ไม่สำเร็จด้วยพิธี ไม่สำเร็จด้วยวินัย

ถาม คนที่ผิดศีล (ศีล ๕ ศีล ๘) ของข้อใดข้อหนึ่ง แล้วปกปิดไว้จะบาปไหม
ตอบ ถ้าแก้ไขได้ แม้ไม่บอกใครก็ไม่บาป ก็เลื่อนชั้น แต่ปกปิดไว้และแก้ไขไม่ได้ ก็บาป

ถาม ถ้าไปสารภาพกับพระ ท่านจะซ้ำเติมไหม
ตอบ ก็แล้วแต่ พระบางองค์ก็ซ้ำเติมอย่างมีวิธีการ หรือบางองค์อาจซ้ำเติมแต่ไม่ค่อยจะรอบ ก็มีบ้าง ก็ยังดีเพราะเปิดเผย ปรึกษากับผู้ที่เราศรัทธา เชื่อถือ พระต้องมีจรรยาบรรณไม่ไปแพร่งพราย คุณผิดมาแล้ว ก็มาแก้ไขปรับปรุง

ถาม ก่อนที่พระพุทธเจ้าจะตรัสรู้ในชาติสุดท้าย พระองค์เคยเกิดเป็นมนุษย์ผู้หญิงหรือไม่
ตอบ ผู้ใดปฏิบัติตนลดอิตถีภาวะ เข้าสู่เกรดของปุริสสภาวะแล้ว จะไม่เกิดเป็นผู้หญิงอีก บางคนมีสภาพ อิตถีภาวะมาก แต่อยากเกิดเป็นชาย จึงเป็นทอมบอย บางคนมีสภาพปุริสภาวะมาก แต่อยากเกิดเป็นหญิง จึงเป็นกะเทย นี่ตอบตามหลักวิชา

ถาม การที่เรามาฝึกฝนทนร้อนที่ศาลีอโศก ทนหนาวที่ศีรษะอโศก ยังมองไม่ออกว่าเป็นการช่วยให้เราพ้น ทุกข์อริยสัจได้
ตอบ ที่เป็นอุปการะมีส่วนช่วยให้จิตใจแข็งแรง ฝึกให้รู้จัดหัดวาง รู้เท่าทันสัมผัสต่างๆ ได้ ฝึกความอดทน จากสภาวะธรรมชาติ จากการทำงาน การทนร้อนทนหนาว สมบุกสมบัน เดินถอดรองเท้า ความเจ็บปวด เป็นสภาวะ เวทนาที่เราจะเรียนรู้สติปัฏฐานในตน

ถาม ในหนังสือนวโกวาท มีกล่าวถึงธรรมะของพระพุทธเจ้าข้อหนึ่ง ว่า "เมื่อพ่อแม่หรือผู้มีพระคุณ ล่วงลับ ไปแล้ว ให้ทำบุญอุทิศส่วนกุศลไปให้" ไม่ใช่หรือ
ตอบ ผู้ล่วงลับ แปลจากภาษาบาลีว่า เปตานัง แปลเป็นบุคลาธิษฐาน คือผู้ที่ตายไปแล้ว คือ พ่อแม่ตาย แค่รูปร่างกาย ส่วนธรรมาธิษฐาน เปตานัง คือ เปรตผู้ตกล่วง จิตวิญญาณตกล่วงไปจากความเป็นมนุสโส นั้นคือ พ่อแม่เป็นๆ แต่จิตวิญญาณตกต่ำเป็นเปรต เราทำบุญ วัตถุทาน อภัยทาน ก็เป็นของเรา ฉะนั้น ควรพาพ่อแม่มาให้มาปฏิบัติธรรม มางานปลุกเสกฯ พุทธาภิเษกฯ มาพัฒนาจิตพ่อแม่ให้เจริญ เป็นการกตัญญูกตเวที ให้ท่านได้ส่วนบุญ รู้บุญของท่าน เป็นการบอกทางสวรรค์ให้ท่านได้รับศรัทธา ศีล จาคะ ปัญญา ถือว่าทดแทนบุญคุณท่าน

ถาม การเกิดชาตินี้ ชาติหน้า มีจริงได้อย่างจริงๆ ได้อย่างไร เราจะพิสูจน์ชาตินี้ชาติหน้าได้อย่างไร
ตอบ ต้องมาปฏิบัติธรรม ชาติแปลว่าการเกิด กิเลสเกิดอยากกินขนม เมื่อกินแล้ว สมอยากแล้วหยุด ประเดี๋ยวอยากกินขนมอีก เกิดอีก ชาติอีก เมื่อไม่ได้กินก็ทุกข์ทรมาน แต่ถ้ารู้ธรรมะว่า ความอยากมันเลว มีปัญญารู้ก็จะลดกิเลสแล้วมันก็จะตาย นี่แหละพิสูจน์ให้รู้ว่า ชาตินี้ชาติหน้ามี โลกนี้โลกหน้ามี ต้องรู้ชาติ อย่างนี้ นี่เป็นอริยสัจ เมื่อกิเลส ตัณหา อุปาทาน โลภ โกรธ หลง ไม่ตายสิ้นซาก ก็ต้องหยั่งลง สู่ครรภ์อีก จิตวนเวียนไปเกิดอีก ถ้าเป็นอรหันต์ท่านคุมจิตได้ จะให้เกิด หรือดับ ฉะนั้น ถ้าเรากิเลสไม่หมด จะเกิดชาติหน้าจริง

ถาม-ตอบปัญหา
แก่นักศึกษา ว.ค.พระนคร /[บทตัดย่อ๑๑๓]

ถาม คนมาปฏิบัติธรรมในอโศก ท่านคิดว่าเขารักหรือหลงในธรรมะหรือไม่
ตอบ อาตมาเตือนสติคนที่มาศึกษาธรรมะเสมอว่า อย่าหลงคารมอาตมา ต้องมาศึกษาดีๆ จนรักในธรรมะ เรียกว่าธัมมกาโม ความหลงคือความไม่ชัดในเนื้อหาแก่นสารสาระ คุณต้องมาพิสูจน์

ถาม ทำไมพระในอโศก จึงไม่รับนิมนต์งานแต่งงาน
ตอบ เพราะไปส่งเสริมยินดีให้คนวุ่นวายในกาม พระไม่สมควรชักจูง โยงใย แนะนำ ช่วยเหลือ ให้เขาแต่งงานกัน ได้สำเร็จ พระรูปนั้นมีโทษผิดสังฆาทิเสส

ถาม ชาติหน้ามีจริงหรือไม่ ถ้ามีจริง ท่านจะเกิดเป็นอะไร
ตอบ คุณระลึกชาติไม่ได้ ก็ไม่สามารถทราบว่าชาตินี้-ชาติหน้ามีจริงหรือไม่ คุณต้องมาศึกษา มาระลึกว่า เราทำดี-ชั่วอะไรในชาตินี้ก่อน โดยเฉพาะมาเห็นกิเลส และสภาพละกิเลส อาตมาไม่มีกิเลส ที่จะเป็นสิ่งนั้น สิ่งนี้ อาตมาจะเกิดหรือไม่เกิด ไม่เป็นไปเพราะความอยาก แต่ทำเหตุปัจจัยให้มีปริมาณ คุณภาพเท่าที่ จะเป็น สิ่งนั้น มันจึงจะเป็น อาตมาจะเกิดไปตามปัจจัย อาตมาไม่เกี่ยว เพราะเป็นไปตามธรรม

ถาม ทำไมช่วงกลางคืนจึงไม่เปิดโทรทัศน์ดูเหตุการณ์บ้านเมือง การดำเนินชีวิตที่นี่ เหมือนตัดขาด จากโลก ภายนอก มีหนังสือพิมพ์ แต่ชาวบ้านไม่ค่อยได้อ่าน
ตอบ ความจริงเราดูข่าวกันมากกว่านี้ พอดีช่วงนักศึกษามา จึงไม่ได้ดูกันมากมาย เราดูข่าวกัน และอัดวิดีโอ ไว้ด้วย (สำหรับบางข่าว) มีข่าวต่างประเทศและในประเทศ บางทีดูถ่ายทอดสด ขนาดเรารู้เท่านี้ เรายัง ช่วยโลก เขาไม่ไหวเลย ไปรู้เอามากๆ เพื่อจะรู้เฉยเป็นกิเลส อยากรู้เขาทั่วไป แล้วช่วยเขาไม่ได้หมด ทุกวันนี้ เรารู้แล้ว ก็ช่วยเขาอยู่

ถาม การดำเนินชีวิตที่เรียบง่าย แต่ขณะนี้เริ่มมีการสร้างสิ่งอำนวยความสะดวกมากมาย ทั้งอาคารสถานที่ ต่อไป จะสร้างอะไรอีก
ตอบ พวกเราเห็นความจำเป็น มีเครื่องทุ่นแรง วัตถุประสงค์ที่จะช่วยสร้างสรรสังคม ผลิตสิ่งดี ออกสู่ ประชาชน ชีวิตเรียบง่าย แต่ไม่ใช่แบบฤาษี เข้าป่าเข้าถ้ำ สมัยนี้ต้องอาศัยเทคโนโลยีมาประกอบเป็นสื่อ ช่วยสังคม พิมพ์หนังสือ ผลิตเท็ป ต่อไปจะมีศาลาช่าง เรียนทั้งงานช่างและคุณธรรม เขาจะได้ ไม่นำความรู้ ไปเบียดเบียนผู้อื่น

ถาม พ่อท่านสร้างสังคมเพื่อสู้กับสังคม ทำไมจึงไม่นำผู้ไม่เกิดทุกข์มาสร้างให้เกิดสังคม แต่กลับนำ ผู้ที่เกิดปัญหา (ทุกข์) มาแก้ปัญหา แล้วจึงสร้างสังคม

ตอบ คนไม่มีทุกข์ ไม่มีปัญหา มีไหม เยาวชนเดี๋ยวนี้มีปัญหามหาศาล หนุ่มสาวสรีระกำลังคลี่เต็มตัว เด็กเกิด มาด้วยกิเลส มีกิเลสทุกคน แม้แต่พระโพธิสัตว์ก็เกิดด้วยกิเลส กิเลสหยาบ กลาง ละเอียดต่างกัน เป็น กามตัณหา ภวตัณหา วิภวตัณหา พาเกิดได้ทั้งนั้น

ถาม ทำไมต้องสวดมนต์ช้าด้วย ไม่ทันใจเลย
ตอบ เพราะจะฝืนใจพวกคุณ คนเราใจร้อน ใจเร็ว เรามีโศลก ช้า สุขุม อ่อนโยน เพราะโลกไปร้อนไปเร็ว เราจึงจะต้องทวนกระแส

ถาม พ่อท่านจะพัฒนาสังคมไทยไปแนวไหน อย่างไร
ตอบ แนวที่เป็นสุข เป็นประโยชน์ ไม่เอาเปรียบ

ถาม อุดมการณ์ชีวิตของพ่อท่านเป็นอย่างไร
ตอบ เป็นพระโพธิสัตว์ จะช่วยคนให้หมดกิเลส มาเสียสละ เป็นอริยบุคคลที่ปฏิบัติตามหลักการของ พระพุทธเจ้า สรุป อาตมาช่วยเหลือคนให้ไปช่วยเหลือคน

ถาม ความอยากนี้เป็นกิเลส แต่พระที่อยากนิพพาน นี่เป็นกิเลสหรือไม่
ตอบ ความปรารถนาที่จะหมดกิเลส แล้วพยายามมีกำลังพากเพียรให้หมดกิเลส ให้หมดความเห็นแก่ตัว ให้เห็นแก่ผู้อื่น เป็นประโยชน์แก่ผู้อื่นนั้น ไม่เป็นกิเลส

ถาม ท่านคิดว่า ท่านเป็นคนขวางโลกหรือไม่
ตอบ ใช่ ขวางโลกแน่ๆ แต่ขวางอย่างมีความรอบรู้ว่าโลกนี้ไม่ราบรื่น อยู่กันอย่างมีทุกข์

ถาม "อย่ารัก อย่าหลงครูให้เป็นควาย" ขอพ่อท่านอธิบาย
ตอบ อย่าหลงครูอย่างโง่ๆ อย่างควายเซ่อ เราจะต้องมีการสังวร สำเหนียก มีปฏิภาณ พยายามพิจารณา วินิจฉัยตรวจสอบโดยมีเหตุผล แต่ไม่ได้ไม่ให้เคารพนับถือ ไม่ให้เชื่อถือครู ความเดิมคือ "อย่าเลี้ยงพระ ให้เป็นหมู อย่ารัก อย่าหลงครูให้เป็นควาย" คือ อย่าบำเรอพระมาก แต่ให้ช่วยเหลือพระ อย่างพอดี

ถาม ร้านค้าที่ปฐมอโศก ยึดถือหลักการอะไร
ตอบ หลักการบริการคน พระพุทธเจ้าท่านสอนการค้าการขาย ห้ามขาย ๕ อย่าง เรียกว่า มิจฉาวณิชชา ๕ คือ ห้ามค้าสัตว์เป็น ห้ามขายอาวุธ ห้ามขายเนื้อสัตว์ ห้ามขายสิ่งมอมเมา ห้ามขายยาพิษ เรามีการค้า ระบบบุญนิยม เรามีหลักการ ขายถูก ประณีต ประหยัด ซื่อสัตย์สุจริต ขยัน

ถาม อุเบกขา แปลว่าอะไร
ตอบ จิตเป็นกลาง แต่ไม่ใช่เฉยๆ เด๋อ เซ่อ แต่มีญาณปัญญารู้จิตตัวเองว่า ไม่ผลักไม่ดูด นี่คือกลางๆ หมายถึง จิต เจตสิก รูป นิพพาน อุเบกขาว่างจากกิเลส แต่ยิ่งขยัน จะไม่อยู่ว่างๆ

ถาม การที่มีผู้ปฏิบัติธรรมทิ้งหน้าที่การงานทางสังคมทางโลก มาปฏิบัติธรรม ถือว่าเป็นคนอ่อนแอ พ่ายแพ้ทางโลกหรือเปล่า
ตอบ อ่อนแอทางโลก หรือไม่สู้ นี่คือไม่เข้าไปแย่งลาภ ยศ สรรเสริญ โลกียสุข ไม่เอาเพราะไร้สาระ ไม่ใช่ไม่กล้าสู้ แต่ไม่อยากไปแย่งเขา เพราะคนแย่งมีมาก ให้มองว่า พวกที่ลาออกจากงาน ทิ้งตำแหน่งต่างๆ ให้พวกคุณ ที่จะจบออกไปได้ทำ กลับดีเสียอีก อยู่ที่นี่ก็ช่วยสังคมโดยไม่มีรายได้ ไม่มีตำแหน่ง ไม่มีลาภ ยศ แต่ทำงานอย่างขยัน และทำให้สังคมว่างพอที่จะมีส่วนแบ่งมากขึ้น แก่คุณต่างหาก

ถาม พ่อท่านบอกว่า หากมีปัญหาอะไร พ่อท่านขอตายก่อน ไม่ทราบว่าจะเท็จจริงแค่ไหน เป็นจิตวิทยา ในการพูดหรือเปล่า
ตอบ จะตายก่อนในสิ่งที่สมควรตาย ให้ถึงเวลานั้นก่อน ค่อยดูว่าจริงหรือไม่จริง แต่อาตมาว่า อาตมาพูด จากความจริงใจจริงๆ ไม่ใช่หลักจิตวิทยา ความตายไม่ใช่เรื่องใหญ่โต อาตมาไม่กลัวตาย เพราะได้บำเพ็ญ บุญ คิดว่าชาติหน้าต้องดีกว่านี้ การตายคือการเปลี่ยนภพ อาตมาอยู่กับโลกนี้ก็ทำงานสร้างสรรไป ถ้าตายแล้วก็เบา กว่าอาตมาจะมาเกิดอีก ก็คงได้พักไปนาน พวกเราเกิดเป็นคน รีบทำบุญสั่งสมไว้มากๆ อย่าเพิ่งรีบตาย

ถาม เมื่อโลกทันสมัย เทคโนโลยีล้ำหน้าขนาดนี้แล้ว ต้องใช้เวลานาน เสียเวลา เสียแรงงาน เสียทรัพย์สิน แล้วพ่อท่าน จะให้อยู่อย่างสมถะอย่างนี้ จะไม่ทำให้เขาเหล่านั้นเท่ากับเป็นการถอยหลัง กลับสู่อดีตหรือ
ตอบ เราเรียกว่า พวกเราถอยหลังเข้าคลอง เพราะปัจจุบันเฟ้อไปด้วยเทคโนโลยี เทคโนโลยีเป็นเครื่องมือ ของทุนนิยม เพื่อกอบโกย เพื่อโลภโมโทสัน เพื่ออวดเบ่งกัน เราใช้เครื่องมือเทคนิดอย่างพอเหมาะ เราจะมีชีวิต อยู่ในสังคมนี้ สร้างสรรปัจจัย ๔ พอที่จะให้ตนเองอาศัยอย่างสุขสงบ

ถาม การที่พ่อท่านยึดเอาอาหารมังสวิรัติมาหล่อเลี้ยงชีวิตนั้น นำรูปแบบมาจากไหน สมัยพุทธกาล มีประวัติ ความเป็นมา เรื่องการบริโภคอาหารมังสวิรัติมาก่อนหรือไม่
ตอบ สมัยพุทธกาล พระพุทธเจ้าและพระบริโภคอาหารมังสวิรัติมาก่อนทั้งนั้น มีบ้างที่ละเมิด แม้พระเทวทัต ก็ฉันมังสวิรัติ แต่พระเทวทัตจะบังคับให้พระทุกรูปฉันมังสวิรัติตลอดชีวิต พระพุทธเจ้า ไม่เห็นด้วย ท่านให้เสรีภาพ ชาวอโศกบางคนก็ยังกินเนื้อสัตว์อยู่ เหตุผลการกินมังสวิรัติมาจากศีล วินัย ศีลเบื้องต้น คือห้ามฆ่าสัตว์ ห้ามซื้อขายเนื้อสัตว์ จาก ๒ ข้อนี้ ก็จะไม่มีสัตว์ให้กิน ยกเว้น สัตว์ที่ตายเอง ในเถรวาท ไม่มีพระสูตรระบุว่าอย่ากินเนื้อสัตว์ ในมหายานมีพระสูตรระบุว่า พระพุทธเจ้าสอนว่า อย่ากินเนื้อสัตว์

ถาม การนำหญิงมาบวชที่เรียกว่าสิกขมาตุ ไม่เคยมีที่ไหนมาก่อน ถ้าปฏิบัติตามศีล ๑๐ ข้อ ไม่ได้จริง จะเป็นการเพิ่มวิบากใช่หรือไม่
ตอบ ศาสนาพุทธในเมืองไทย ไม่มีฐานของภิกษุณีมาตั้งแต่ต้น จึงขาดความสมบูรณ์ของพุทธบริษัท อาตมา จึงให้ผู้หญิงมาปฏิบัติธรรม โดยอาศัยฐานของชี นำชุดชีมาย้อมสี ถ้าเป็นภิกษุณีต้องห่มจีวรเหมือนพระ สิกขมาตุนี้ ไม่ใช่พระ ไม่ใช่เณร ให้ถือศีล ๑๐ ข้อให้ได้จริงๆ จึงเกิดสิกขมาตุ (นักศึกษาหญิง) เป็นคุณค่า ความดี ของมนุษย์ในสังคม

ถาม การสร้างกุศล ทาน ศีล ภาวนา ทางไหนดีที่สุด มีอานิสงส์มาก
ตอบ คำว่า กุศล รวมหมดทั้ง ทาน ศีล ภาวนา เป็นเนื้อเดียวกัน กุศลแปลว่า ความฉลาด ความดี การสละ ทั้งวัตถุ และนามธรรม ทานกิเลสออกไปจนหมดเป็นอรหันต์เจ้า ซึ่งวัตถุสะสมก็ไม่มี อภัยทานก็จบ เหลือธรรมทาน อย่างเดียวเป็นสูงสุด ภาวนามัย คือการเกิดผล ขั้นตอนการปฏิบัติของคน จะต้องเกิดผล มีที่สุดแห่งทาน อาศัยศีลปฏิบัติไปสูงๆ ขึ้นเป็นอธิศีล เกิดผลคือภาวนา

ถาม การสะสมวัตถุทาน แต่มิใช่ประโยชน์ส่วนตน แต่ยังประโยชน์เพื่อผู้อื่น โดยการทานต่อ ถือเป็นการสร้าง กรรมดีหรือไม่
ตอบ ดี สะสมเอาไว้ก่อนแล้วทานออกไป เราต้องสันโดษ มักน้อย ถ้าเกิดพอก็สละออก

ถาม ท่านเห็นว่าคนเราตายแล้วสูญหรือตายแล้วเกิด ถ้าเกิดอะไรนำไปเกิด มีอะไรเป็นข้อพิสูจน์สมมุติฐาน ได้บ้าง
ตอบ พระอรหันต์ที่หมดกิเลสตายแล้วสูญ นอกนั้นตายแล้วเกิดตามวิบาก หลักฐานที่พอพิสูจน์ สมมุติฐาน ได้คือ คุณเชื่อหรือไม่ว่า พระพุทธเจ้าท่านสูญไปแล้ว ถ้าเชื่อ นั่นคือตายแล้วสูญ ส่วนตายแล้วเกิด อาจเชื่อยาก แต่ถ้าศึกษาธรรมะ เชื่อผลวิบากกรรม เคยคิดบ้างไหมว่า ทำไมมีคนเหมือนกัน (ฝาแฝด) ทำไม เราไม่ฉลาดอย่างเขา ฝึกเท่าใดก็ไม่ได้ บางทีรู้ว่าชั่ว เราอุตส่าห์ไปฝึกท่าชั่ว แต่ทำไม่ได้ เพราะปางก่อน เราฝึก จิตวิญญาณไว้ดีแล้ว มีภูมิธรรมที่ดี อาตมาคิดว่าจะให้ฆ่าคน ขโมย โกง โกหก เมา หรือฆ่าสัตว์ อาตมา ทำไม่ได้ คนไม่รู้บาปบุญ เมื่อตายไปก็เป็นสัตว์นรก เป็นตัวบาปแท้ๆ แต่บางทีไม่รู้ว่าเป็นนรก ฉะนั้น ให้เราศึกษา ให้รู้แต่เป็นๆ ให้มีตาทิพย์ มีญาณรู้ว่าตนนี้มีเทวดาอยู่เท่าใด มีผีนรกอยู่เท่าใด

จัดทำโดย โครงงานถอดเท็ปฯ

พิมพ์โดย ปราณี อัคราช
เรียบเรียงบทคัดย่อโดย สุภาณี บูรณ์ภาค
พิสูจน์อักษร โดย อุทัยวรรณ ตั้งมั่นสกุล

พิมพ์แก้โดย ป.ป ๒๑ มิถุนายน ๒๕๓๗
Printed โดย ปญ.ใจขวัญ ๒๔ มิถุนายน ๒๕๓๗
เข้าปกโดย สมณะแดนเดิม พรหมจริโย
เขียนปกโดย พุทธศิลป

# ABS113A.TAP บทคัดย่อ ๑๑๓