ธรรมปัจเวกขณ์
วันที่ ๒๕ สิงหาคม ๒๕๒๕

การประพฤติปฏิบัติธรรม มีนโยบายซับซ้อน ลึกซึ้ง มีทั้งโอกาสที่เราจะปฏิบัติไป เป็นมรรคองค์ ๘ เต็มรูป คือมีพฤติกรรม ถ้าผู้ใด มีจิต มีปัญญา มีความแววไวของจิตลึกซึ้ง เราก็ปฏิบัติมรรคองค์ ๘ ได้ประสิทธิภาพ ประสิทธิผลสูง คือรู้เท่าทัน ในอิริยาบถ ทุกอิริยาบถ ไวต่อผัสสะ หยั่งตาม ละเอียดแยบคายในจิต จากตั้งแต่ ทวารนอก ไปถึงทวารใน แล้วก็มีธัมมวิจัย แคล่วคล่อง วิจัยดี วิจัยชั่ว วิจัยถูก วิจัยผิด วิจัย ความสมควร และไม่สมควรได้ชัดเจน เราก็จะได้สั่งสม อบรมตน ด้วยการปฏิบัติธรรม ด้วยมรรคองค์ ๘ ด้วยการปฏิบัติธรรม สติปัฏฐาน ๔ ก็นัยเดียวกัน ได้อย่างดี และ ในชีวิตของคน ก็ปฏิบัติทั้ง มรรคองค์ ๘ ปฏิบัติทั้ง มีกรรมวิธี ที่จะให้ช้า ให้หยุด หรือว่าให้ระงับบางส่วน บางสิ่งบางเรื่อง เพื่อจะได้รู้ชัด เพื่อจะได้ เข้าใจอะไรชัด เห็นยิ่งรู้จริง

เพราะฉะนั้น จึงมีนโยบายหลายๆอย่าง มีทั้งให้ทำเป็นปกติเร็ว ทั้งให้ช้า ทั้งหยุดให้บางอย่าง ทั้งหยุดอยู่มากๆ ในวาระนานๆ เพื่อจะได้ทดสอบ ทบทวนกัน ให้ยิ่งๆ การประพฤติปฏิบัติธรรม ด้วยนโยบาย ที่มีองค์ประกอบ มีกรรมวิธี ดังกล่าวนี้ ซับซ้อนอยู่ในตัว เราก็จะได้รับรู้ สิ่งที่ละเอียดลออ และเห็นของจริง รู้ของจริง ได้มากขึ้นๆ ความจริงก็จะปรากฏ ความรู้ ก็จะรู้ความจริง ของจริงกันได้ อย่างแน่แท้ เราจะทำได้ เราจะทำเป็น ความลึกซึ้ง ซับซ้อน และความเป็นจริง ในการบรรลุ หลุดพ้น สามารถอยู่เหนือ สามารถที่จะ ไม่ถูกครอบงำ อีกต่อไป บรรลุเป็นการพ้นทุกข์ เป็นการถอนอาสวะสิ้น ได้อย่างจริง ---

เพราะฉะนั้น การปฏิบัติธรรม จึงมีนโยบาย มีกรรมวิธี มีองค์ประกอบด้วย ในประการ ที่ได้ไล่ให้ฟัง อย่างสังเขปๆ อย่างนี้ ขอให้ทุกๆคน ใช้การปฏิบัตินั้นๆ ตามรูปแบบวิธีการ แต่ละขณะ แต่ละครั้ง แต่ละคราว ทุกๆอัน ให้มีประสิทธิภาพ ทุกขณะ ทุกอันเทอญ

สาธุ. ---