@ อยากทราบว่า มูลนิธิเพื่อนช่วยเพื่อน มูลนิธิธรรมสันติ ธรรมทัศน์สมาคม และ สมาคมผู้ปฏิบัติธรรม เป็นองค์กร หรือเครือข่าย เดียวกันหรือเปล่า
กวี ลอยส่ง / กรุงเทพฯ
แต่ละมูลนิธิที่ว่ามา มีการบริหารจัดการ ภายในของตนเอง แต่มีการประชุมร่วมกันทุกเดือน

@ ทุกช่วงชีวิตก็มีทั้งเจอคนดีและไม่ดี แต่เมื่อเจอสิ่งไม่ดี เช่น เพื่อนร่วมงานจะนานาจิตตัง ไม่ช่วยกันคิด แก้ไขปัญหา ที่เกิดบ้าง เอาแต่เล่น ทุกอย่างเราต้องคิด นำทุกอย่าง คิดและเสนอสิ่งที่ดี ๆ ให้ก็ยังเฉย ๆ พอเจ้านายมา พูดได้ เป็นวรรคเป็นเวร... เจอเพื่อนคนหนึ่ง โกหกตลอด พอจับได้ก็ ขอโทษ สิ่งที่เราไม่รู้ ก็โกหกอีก และ สุดท้าย ก็รู้ความจริงอีกว่า สิ่งที่เขาบอก โกหกอีกแล้ว ดิฉันเกลียดคนพูดโกหก แต่มาเจอ คนอย่างนี้ จากที่เคยพูดดี และทำดีด้วยตลอด หมดเลย ตอนนี้พยายามอยู่ห่าง ๆ แต่เขายังโทร. หา บอกว่า ขอโทษ ที่ทำผิด
ฐิตา สายจันทร์ / กรุงเทพฯ
คนทั้งสองประเภทที่ว่านี้ ท่านผู้อ่านดอกหญ้าส่วนใหญ่ คงเคย พบเห็น และรู้จักดี มันเป็นเรื่องที่ต้องทำใจ ให้เป็นธรรม เคยได้ยินเขาว่า เกลียดอย่างไร ได้อย่างนั้น... จริงมากเลย เรื่องไหนที่เราทำใจได้แล้ว จะไม่เจออีก (ที่จริงอาจจะเจอ แต่ไม่ได้ใส่ใจ เลยไม่รู้สึกอะไร) แต่เรื่องไหนที่ถือสานะ เดี๋ยวเจอ เดี๋ยวเจอ เจอคนโน้นก็แล้ว คนนี้ก็เหมือนกัน... เล่น เอาเหนื่อย... เหนื่อยเพราะต้องต่อสู้กับอารมณ์ ความไม่ชอบใจ ของตัวเอง... ขอเป็นกำลังใจ ให้จิตใจเข้มแข็ง เอาชนะ ความไม่ชอบใจ จนได้ในที่สุด

@ ผมคิดว่า กิเลสอัตตานี้เหมือนเชื้อโรคนะครับ เวลาเราแข็งแรง มันก็ทำอะไรเราไม่ได้ (ไม่แสดงอาการ) แต่พอเรา อ่อนแอลงหน่อย ก็เริ่มแสดงอาการ เชียวแหละ
วิชัย จิรไพโรจน์
เห็นด้วยอย่างยิ่ง จึงควรฝึกจิตให้แข็งแรงด้วยการฝึกขัดใจตัวเอง เช่น ลดหรืองดอาหารที่ชอบ ทำเรื่องดี ๆ ที่ตนไม่ชอบ หรือไม่ถนัด ทักทาย คนที่เราไม่ชอบหน้าหรือไม่ค่อยถูกชะตา ใครที่รู้ตัวว่าพูดมาก ก็หัดพูด น้อยลง ใครที่พูดน้อยเกินไป ก็หัดพูด มากขึ้นหน่อย แล้วก็ฝึกตั้งตน บนความลำบาก เป็นต้นว่า เดินขึ้น-ลงบันได แทนการใช้ลิฟท์ ขึ้นรถเมล์ แทนรถส่วนตัว... จิตเราก็เหมือนเด็ก ตามใจบ่อยเข้า ก็จะอ่อนแอ เด็กที่ได้รับการฝึก ให้รู้จักความยากลำบาก จะเข้มแข็ง มีแรงสู้กับ กิเลสได้

@ ตัวเองหรือตัวเราเป็นบุคคลที่ไม่ทำตัวตามกระแสสังคมมากนัก เพราะได้รับการศึกษาที่แตกต่างมาจาก สังคมนี้ แต่ก็จำเป็น ต้องปรับความสมดุลแห่งชีวิต ให้อยู่กับสังคม โดยปฏิบัติงาน ในหน้าที่หลักให้ดี ประคองชีวิต ไม่ให้ตกไป ตามอบายมุข ที่ไม่ดีไม่งาม ช่วยงานที่จะเกิดประโยชน์ ต่อส่วนรวม ไม่นิยม กลุ่มใด กลุ่มหนึ่ง ที่เห็นแก่ประโยชน์ตน หรือของกลุ่ม มากกว่าประโยชน์ส่วนรวม วางเฉย กับการกระทำ มิดีมิร้าย ของหมู่คณะ ที่ทำให้เราเห็น เป็นประจำ พยายาม ปรับตัวเอง โดยการพูดให้น้อย ทำงาน ในหน้าที่ให้มาก ลดความขัดแย้ง และไม่สร้างศัตรู ลดการพูดจา ก้าวร้าว ด่าว่า เยาะเย้ยให้น้อยลง หรือไม่พูดเลย
เจริญ พงสมบูรณ์ / สกลนคร
บางทีก็ต้องทำอย่างนี้ ในสังคมไทย ถ้าประมาณแรงของ ตัวเองแล้วเห็นว่า ขวางการกระทำ "มิดีมิร้าย" ไม่ไหวแน่ ก็เงียบ ไว้ก่อน

@ ระยะหนึ่งไปทำงานที่กรุงเทพฯ แล้วกลับบ้านเพราะประสบอุบัติเหตุเกี่ยวกับดวงตา ก็เป็นทุกข์กับมัน ชั่วระยะหนึ่ง แล้วทุกข์เรื่องนี้ ก็หายไป เวลาเรามีความสุข รู้สึกว่า โลกมันหัวเราะกับเรา แต่เวลาเราร้องไห้ เหมือน เราร้องไห้คนเดียว หนังสือที่ให้กำลังใจ ก็ไม่อยากอ่าน มีใครมาปลอบ ก็ไม่ยอมรับ แต่เรามีสติอยู่ที่ ไม่ได้ทำร้ายตัวเอง ตอนนี้ดีขึ้นแล้วค่ะ พร้อมที่จะทำประโยชน์ ให้กับตัวเองและผู้อื่น
ดาวรุ่ง นารีนุช / หนองคาย
เคยมีคนบอกว่า คนเราต้องมีเพื่อน เพื่อนจะคอยช่วยเหลือ และเตือนสติเรา และจากประสบการณ์ ของตัวเอง ก็ได้เพื่อน นี่แหละ คอยรับฟัง ความทุกข์ของเรา ให้คำแนะนำ ที่แตกต่างจาก ที่เราบอกตัวเอง คุณดาวรุ่ง อย่าปฏิเสธเพื่อนเลย ไม่ว่าจะเป็นคน หรือเป็นหนังสือ จะช่วยให้จิตใจดีขึ้น เร็วกว่า ที่จมอยู่กับ ความทุกข์ เพียงลำพัง ถ้าเรากล้า เปิดใจ เล่าความทุกข์ ของเรา เมื่อเพื่อนมีความทุกข์ เขาก็กล้าที่จะ "รบกวน" ให้เรารับฟัง ความทุกข์ของเขา เป็นโอกาส ที่จะได้ถ้อยที ถ้อยอาศัย ได้ช่วยเหลือเกื้อกูลกัน

ฝากถึงคุณฉัตรชัย กรองมาลัย และท่านอื่น ๆ ด้วย ที่เป็นธรรมดา ที่จะต้องมีช่วงเวลาแห่งความอ่อนแอ ในจิตใจบ้าง ครั้งหนึ่ง พระอานนท์เกิดความรู้สึกว่า เพื่อนมีความสำคัญมาก ต่อการปฏิบัติธรรม กล่าวออกมา ว่า มิตรดี สหายดี เป็นครึ่งหนึ่ง ของพรหมจรรย์ทีเดียว พระพุทธเจ้าสดับแล้ว กลับตรัสว่า มิตรดี สหายดี เป็นทั้งหมดทั้งสิ้น ของพรหมจรรย์ เพราะมนุษย์เป็นสัตว์โขลง เป็นสัตว์สังคม บุคคลและเหตุปัจจัยแวดล้อม ล้วนมีอิทธิพล ต่อความเจริญ ก้าวหน้า หรือความเสื่อมของเรา การคบหาเพื่อน ผู้ปฏิบัติธรรม จึงเป็นความจำเป็น สำหรับการนำตนเอง ไปสู่ที่เจริญ การได้พบปะพูดคุย นับว่าดีที่สุด แต่ถ้าหาโอกาสไม่ได้จริง ๆ ควรฟังเทปธรรมะ หรืออ่านหนังสือธรรมะ เป็นประจำ โคลงโลกนิติ ยังบอกว่า

เจ็ดวันเว้นดีดซ้อม ดนตรี
อักขระห้าวันหนี เนิ่นช้า
สามวันจากนารี เป็นอื่น
วันเดียวเว้นล้างหน้า อับเศร้าหมองศรี

จิตใจเราต้องหมั่นดูแลทุกขณะ (หน่วยเล็กกว่าวินาที) ด้วยซ้ำไป มิฉะนั้น จิตใจก็จะมีโอกาส เศร้าหมอง ได้ง่าย อย่างที่ พระพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า ฆราวาสเป็นทางมาแห่งธุลี นั่นเอง

@ ตอนนี้รู้สึกทุกข์ใจมาก ชีวิตเจอปัญหาที่แก้ไขลำบาก เหตุเพราะทำใจไม่ได้ รู้สึกท้อแท้ ไม่อยากทำอะไร อยู่แต่กับ ความคิด วนไปวนมา ก็ไม่พ้นปัญหา เรื่องความรัก
นพวรรณ นันทา / ศรีสะเกษ
ถึงแม้ไม่มีประสบการณ์ตรง ก็พอจะรู้ว่าเรื่องความรักนี่ตัดได้ยาก ได้เห็นคนอื่นทุกข์เพราะเรื่องนี้ มามากแล้ว ข้อแนะนำ ก็คือ ต้องทำอะไรเสียบ้าง ไม่ทำงานทำการ ก็ต้องใช้เวลาไปกับการคิดวนไปวนมา ซึ่ง... ขออนุญาต ใช้ภาษาว่า... ไร้สาระสิ้นดี ... อย่างน้อยก็อ่านหนังสือ แต่เคย ได้ยินคนแนะนำว่า ให้ทำงานหนักๆ ดีกว่า จะได้เหนื่อย หมดแรง แล้วก็นอนหลับ ลุกขึ้นมา ทำความสะอาดบ้านก็ได้ ถ้ามีที่ ก็ปลูกผัก ไว้กินดีกว่า... ไม่มีเขา เราก็อยู่ได้ อยู่ได้ดีเสียด้วย โถ! ก็อยู่มาได้ ตั้งยี่สิบสามสิบปี เพิ่งรู้จัก เขาได้ ไม่นานเลย จะสำคัญอะไรนักหนา เชียว

@ ปัจจุบันผมคิดว่าจะไม่มีครอบครัวอีก เพราะเริ่มจะเบื่อผู้หญิงแล้ว แต่อีกใจหนึ่ง ยังอยากลองอีก เพราะยังไม่ทัน ครบสาม ตามตำราว่าไว้
อุทัย จันทร์แก้ว / ศรีสะเกษ
สิ่งใดที่เคยแล้ว ทำไมต้องลองอีก สิ่งที่ยังไม่เคย เช่น ไปอยู่วัด ช่วยงานวัด หรือ บวชไปเลย น่าลอง มากกว่านะ

@ นาข้าวปีนี้ดี ปีที่แล้วได้ ๑๐๐ ถุง ปีนี้ ๑๐๖ ถุง ไม่ใช้ปุ๋ยเคมีเลย ตั้งแต่ได้อ่านดอกหญ้ามา ๕ ปี ไม่เคย เผาฟาง
สงวน เหล่าพล / หนองคาย
นี่คือคุณค่าสูงสุดของความรู้... การนำไปปฏิบัติ

@ ผมทำสวนมายี่สิบกว่าปีแล้ว ยิ่งทำยิ่งจน เป็นหนี้ ธ.ก.ส. เป็น แสนบาท ตอนนี้พักหนี้มา สองปีแล้ว ยังไม่มีเงินเก็บเลย เมื่อครบสามปีแล้ว ไม่รู้ว่าจะมีเงิน ส่งหมดหรือไม่ แถมครอบครัว ก็แตกแยก พ่ออยู่ทาง แม่อยู่ทาง ส่วนลูกคนเดียวผู้ชาย ทำงานที่กรุงเทพฯ เขาเรียนจบ ปวส. ทำงาน ที่บริษัทประกันภัย ไม่ได้ช่วยเหลืออะไร ครอบครัวเลย เพราะค่ากิน ค่าอยู่ ในกรุงสูงมาก
ประดับ อินทร์แป้น / จันทบุรี
ดูเหมือนคุณประดับจะยังไม่ได้เข้ารับการอบรมเกษตรกร ที่เข้าร่วมโครงการพักชำระหนี้ เกษตรกร ของ ธ.ก.ส. ร่วมกับ เครือข่าย กสิกรรม ไร้สารพิษ ขณะนี้มีการอบรม พัฒนาศักยภาพ และคุณภาพชีวิต เกษตรกร ในหลายจังหวัด เช่น จังหวัดอุบลราชธานี ที่ชุมชนราชธานีอโศก จังหวัดนครสวรรค์ ที่ชุมชน ศาลีอโศก จังหวัดนครปฐม ที่ชุมชนปฐมอโศก จันทบุรีก็มีที่บูรพาอโศก คุณประดับ น่าจะลอง ติดต่อ สอบถาม ธ.ก.ส. สาขา ที่คุณประดับ กู้เงินดูว่า เขามีการจัดอบรม เกษตรกรหรือเปล่า ไม่ทราบว่า ธ.ก.ส. มีวิธีการคัดเลือก บุคคลเข้ารับการอบรม อย่างไรบ้าง ถ้าคุณประดับ ไม่อยู่ในข่าย ที่มีสิทธิ์ เข้ารับการอบรม ก็สามารถสมัครเข้ารับการอบรม เป็นส่วนตัวได้ มีเกษตรกรหลายคน ที่เข้ารับการอบรม แล้วนำความรู้ ไปปฏิบัติ ในชีวิตจริง ประสบความสำเร็จดีมาก

สำหรับคุณกมลวรรณ พยุงวงษ์/กรุงเทพฯ ที่สนใจกสิกรรมไร้สารพิษ เหมือนกัน ขอแนะนำ ให้สมัครเข้ารับการอบรมที่ ชุมชน ปฐมอโศก ติดต่อได้ที่โทร. ๐๓๔-๒๕๘๔๗๐

@ ธ.ก.ส. มีโครงการฟื้นฟูลูกค้า ธ.ก.ส. ผมคนหนึ่งที่เข้าร่วมโครงการกับเขา แต่ไม่ได้เป็นหนี้แต่อย่างไร แต่ก็มีความศรัทธา เข้าร่วมกับเขา ครั้งนี้ด้วย เข้าร่วมเดินทางครั้งนี้ ๗๐ ชีวิตด้วยกัน ในวันที่ ๑๙ สค. ๔๕ ก็ได้นำความรู้ มาใช้อยู่เนืองๆ ไม่ได้เอาความรู้ที่ได้รับมาทิ้งขว้าง เช่น การทำปุ๋ยอินทรีย์ ทำน้ำยาต่างๆ ซึ่งก็ได้ทำมาตลอด ทั้งนี้ภายใต้ การดูแลของ เจ้าหน้าที่ ธ.ก.ส. อ.เมืองปาน และได้จัดแบ่งกลุ่มกัน ๖ กลุ่ม กลุ่มละ ๑๓ คน แต่ละกลุ่ม ทำกัน คนละอย่าง เช่น กลุ่มปุ๋ยหมัก กลุ่มน้ำยาไล่แมลง เป็นต้น
เมืองแก้ว ทาลัย ลำปาง
จดหมายฉบับนี้เป็นข้อมูลสำหรับคุณประดับ

@ อยากได้แผนที่ไปราชธานีอโศก อ.วารินชำราบ จ.อุบลฯ
ต้น นามวงษ์ / มุกดาหาร
ถ้าคุณขับรถไปจากมุกดาหาร พอถึงจังหวัดอุบลฯ ก็ขับรถข้ามสะพานข้ามแม่น้ำมูล ไปอำเภอวารินชำราบ แล้วออกไปทาง ที่จะไปอำเภอ พิบูลมังสาหาร มองดูซ้ายมือ จะผ่านโรงพยาบาล ค่ายสรรพสิทธิประสงค์ ผ่านทางแยก เข้าบ้านกุดระงุม แล้วก็จะถึงทางแยก เข้าบ้านคำกลางใหม่ ทั้งสองทางแยก จะมีป้ายชื่อ ราชธานีอโศก แต่เข้าทาง บ้านคำกลางใหม่ จะสะดวกกว่า เพราะขับรถตรงไปอย่างเดียว ก็จะถึง ราชธานีอโศก ทางขวามือ

ถ้าไปรถประจำทาง พอลงรถที่สถานีขนส่ง จังหวัดอุบลฯแล้ว คุณก็ต่อรถสองแถวสาย ๑๐ (ถามเขาก่อนว่า เข้าเมืองหรือเปล่า ต้องต่อรถเข้าเมือง) บอกคนขับไว้ก็แล้วกันว่า ให้จอดที่ร้านมังสวิรัติ อุทยานบุญนิยม ที่ร้าน อุทยานบุญนิยม จะมีรถเข้าไปราชธานีอโศก เวลาประมาณเก้าโมงเช้า และสี่โมงเย็น แต่เวลา ก็อาจเปลี่ยนแปลงได้ ขอให้คุณติดต่อไปก่อน ที่หมายเลขโทรศัพท์ ๐๔๕-๓๑๘๐๗๑ (ราชธานีอโศก) หรือ ๐๔๕-๒๔๐๙๕๐ (อุทยานบุญนิยม)

@ บทกวี หัวใจแกร่ง ทำภาพประกอบสวย น่ารัก แทนความหมายได้ดี แต่บทกลอนยังไม่ดีเท่าที่ควร... บทกลอน (เปล่า) วิถีเย็นใจ ให้ข้อคิดและความรู้สึก ที่ตรงกับตัวเอง ในขณะนี้พอดี จึงรู้สึกเหมือน มีเพื่อนที่รู้ใจ ขอบคุณจริงๆ ที่ทำให้ มีกำลังใจ ที่จะต่อสู้ กับความอยุติธรรม และความไม่ถูกต้องต่อไป (บทกลอนดีมาก แต่ภาพประกอบ เปรอะไปหน่อย อึดอัดไป ทำให้ข้อความไม่เด่น)
พระครูธรรมธรไมตรี / สุราษฎร์ธานี
กราบขอบพระคุณอย่างยิ่ง สำหรับทั้งคำชม และคำแนะนำ ซึ่งมีประโยชน์ต่อคนเขียนบทกวี และ คนจัดภาพ ประกอบด้วย

@ ดอกหญ้า อันดับที่ ๑๐๑ หน้า ๓๓-๓๗ ไม่น่าพิมพ์ขมุกขมัว อ่านยาก เสียสายตา ไม่น่าดูครับ เมื่อวันที่ ๒๘ ตุลาคม ได้ไปที่บ้านหนองแดนเหนือ พบแต่บ้านหลังสูง ๑ หลัง และห้องพัก ๓ หรือ ๔ ห้อง ไปอยู่เวลา ประมาณ ๒๐-๓๐ นาที ไม่พบผู้คน หรือญาติธรรมสักคน จึงกลับ อยากทราบว่า เมื่อใด มีการจัดอะไร ที่บ้านหนองแดนเหนือบ้าง จะได้ไปร่วมด้วย
สมาชิก ๒๕๖๒๖๘
สงสัยจะเป็น "ดินหนองแดนเหนือ" ที่จังหวัดอุดรธานี ติดต่อคุณสุทัศน์ ดิษโยธิน (๐๔๒) ๒๔๙-๙๒๑ ส่วนเรื่องดอกหญ้า ฝ่ายจัดหน้าหนังสือ รับทราบแล้ว ด้วยความขอบคุณ

@อยากให้ลงรายการการประกอบอาหารมังสวิรัติต่างๆ บ้าง เช่น การ ทำน้ำสลัด ขิงดอง ขนมกุยช่าย น้ำลูกยอ น้ำเสาวรส ฯลฯ เพราะเป็นประโยชน์แก่บุคคลทั่วไป สามารถนำไปทำอาหาร ในครอบครัว หรือ ประกอบเป็นอาชีพ หรือ เผยแพร่ แก่บุคคลทั่วไป ที่สนใจ
ดวงทิพย์ ชูยงค์ / นครศรีธรรมราช
ปัญหาใหญ่ของคนทำหนังสือก็คือ หาคนเขียนไม่ได้ ไม่เฉพาะตำราอาหารเท่านั้น การทำกสิรรม และ การผลิต พื้นบ้านต่างๆ ก็หาข้อมูลได้ยาก เพราะคนไทยส่วนใหญ่ ไม่ชอบอ่านหนังสือ ไม่ชอบเขียน หนังสือ มีอีกวิธีหนึ่ง คือคนทำหนังสือ ต้องไปสัมภาษณ์ คนทำอาหาร คนปลูกพืช และผู้ผลิตอื่น ๆ แล้วมาเขียนให้ แต่ก็ติดขัด ด้วยเวลา ของทั้งสองฝ่าย ไม่ค่อยจะตรงกัน และที่สำคัญคือ ต่างฝ่าย ต่างไม่ค่อยจะว่าง แม้กระนั้น ก็ขอรับปากว่า จะพยายาม ทำให้ได้ เป็นโครงการสำคัญ ที่จะต้องทำ เพราะเห็น ประโยชน์อย่าง ที่คุณดวงทิพย์ว่าจริงๆ ด้วย

ระหว่างรอ ขอเสนอแนะ ให้หาซื้อตำรา อาหารเจ หรือ ตำราอาหารมังสวิรัติ มาลองทำตามดูก่อน จะดีกว่า เดี๋ยวนี้ มีตำราอาหาร ประเภทนี้ ขายมากขึ้นแล้ว หนังสือบอกวิธีทำน้ำผลไม้ และเครื่องดื่ม เพื่อสุขภาพก็มี ถ้าที่นครศรีธรรมราช มีร้านหนังสือดอกหญ้า ซีเอ็ด หรือ นายอินทร์ ต้องมีหนังสือเหล่านี้ขายแน่นอน แต่ถ้าไม่มี ฝากร้านสมาคมผู้ปฏิบัติธรรม ซื้อให้ได้ โดยธนาณัติสั่งจ่าย ปณ.บึงกุ่ม

แถมสำหรับผู้ที่ใช้อินเทอร์เน็ต ท่านค้นหาหนังสือที่สนใจได้จาก www.chulabook.com ของศูนย์ หนังสือ จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย แล้วสั่งซื้อทางไปรษณีย์ได้

ตั้งใจว่าจะรวบรวมหนังสือเก่า ๆ ส่งคืนให้ผู้สนใจ ไม่ทราบว่าจะติดต่อใครดีครับ
มานพ ศรีตุลยโชติ / กรุงเทพฯ
กรุณามอบให้เจ้าหน้าที่รับโทรศัพท์ ที่สันติอโศกได้เลย เขาจะได้ประกาศให้ผู้สนใจมารับต่อไป ขอขอบคุณ ในกุศลเจตนา นี้ด้วย

(ดอกหญ้า อันดับที่ ๑๐๕ มกราคม - กมุภาพันธ์ ๒๕๔๖)