ถ้าเข้าใจเรื่องของอิทัปปัจจยตา เพราะเหตุนี้จึงทำให้เกิดเหตุนี้แล้ว ก็จะไม่สงสัยว่า ทำไมการรับน้อง ของเหล่า ปัญญาชน (ใต้สะดือ) ทุกวันนี้จึงกลายเป็นเรื่อง “แก้ผ้า – ทำลามก – ดกเหล้า” ก็มิใช่เป็นเพราะ ผู้รู้ ผู้ใหญ่ทั้งหลายดอกหรือ ที่ช่วยกันโหมโฆษณาแต่เรื่องยั่วย้อมมอมเมาในกาม ให้คนในสังคมเกิดกิเลส ตัณหา หนักหนา หน้ามืดขึ้นทุกวันๆ โดยเลี่ยงไปเรียกกันว่าเป็นศิลปะบ้าง (ทั้งๆ ที่อนาจาร) เป็นการ ประกวด นางงามบ้าง (ทั้งๆ ที่ประกวดความไร้ยางอายชนิดผู้ชายยังไม่กล้าทำ) หรือแม้แต่หวัง จะโฆษณา ให้ฮือฮา ก็ต้องเปิดโป้ ให้มากเท่าไหร่ได้ก็ยิ่งดี ไม่ว่าจะขายสินค้า หรือจัดคอนเสริตก็ตาม

งานประเพณีที่ดีงาม เลยกลายเป็นเรื่องสัปดี้สัปดนไปหมด ไม่ว่าประเพณีสงกรานต์ วันวาเลนไทน์ ฯลฯ ดีแต่ว่าวันวิสาขบูชา ยังพอมีสิ่งที่ดีๆ งามๆ ให้เราได้ภาคภูมิใจอยู่บ้าง โดยเฉพาะการที่ต่างชาติ ให้การยอมรับว่า ไทยควรจะได้เป็นศูนย์กลางทางพุทธศาสนาของโลก แต่ความภูมิใจเกิดได้ไม่นาน เรื่องบ่อนเสรี ก็ถูกผลักดันเข้ามา เพื่อจะได้ทำให้ไทยมีทิศทางเป็นศูนย์กลางอบายมุขโลก โดยคาดหวัง กันว่า จะสามารถสูบเงินจากต่างชาติ และเพื่อนร่วมชาติด้วยกันไม่ให้รั่วไหลไปไหน แต่จะคุ้มกับ การที่จิตใจ ของผู้คน กลายเป็นผีพนันเต็มบ้านเต็มเมืองหรือไม่? และคุ้มกับการสูญเสียสถานภาพของ ศูนย์กลางพุทธศาสนา ของโลกหรือไม่? โดยเฉพาะภาพพจน์ไทย คงไม่ต่างอะไรกับพวกว้าแดง ที่ช่วยกัน ผลิตยาบ้า เพื่อหาเงิน มาสร้างบ้านเมืองของตน บนหายนะของบ้านเมืองอื่นๆ

คงต้องยอมรับกันว่าทุกๆ รัฐบาลที่ผ่านมาไม่มีรัฐบาลไหนที่สามารถบริหารจัดการเศรษฐกิจ ได้อย่าง เชี่ยวชาญ ที่สุด เท่ากับรัฐบาลปัจจุบัน สามารถทำให้คนรวยคนจน มีเงินกินใช้กันได้เต็มที่ แต่หนี้สิน ของผู้คน กลับท่วมท้น ทับทวี โดยเฉพาะพวกที่ยากจนทั้งหลาย เรามีคณะรัฐมนตรีที่ร่ำรวย มหาศาล กันทั้งนั้น แต่กลับถูกโจมตี ด้วยกระแสคอร์รัปชั่น อย่างสนั่นหวั่นไหว และต่อเนื่อง ทั้งที่เป็นคนร่ำรวย ออกปานนั้น มีความรู้ดี การศึกษาดีออกปานนี้ น่าจะมีเศรษฐกิจพอเพียงกันได้แล้ว

แต่เรื่องของกิเลสตัณหา พระพุทธเจ้าท่านตรัสไว้ว่า ไม่มีอิ่มไม่มีเต็ม ต่อให้เพชรนิลจินดาตกลงมา เป็นห่าฝน ก็ไม่สามารถ ทำให้คนรู้จักอิ่ม รู้จักพอได้ โดยเฉพาะในยุคที่เต็มไปด้วยทุนนิยม บริโภคนิยม หรูหรานิยม และ อำนาจนิยม อย่างเช่นทุกวันนี้

“หลงแต่รวย – ก้าวหน้า ไม่มุ่งศึกษาการลดกิเลส กู้ประเทศไม่ได้” จึงน่าจะเป็นคำตอบให้กับ นานาปัญหา สารพัด ที่ทำให้คนทำอะไรก็ได้อย่างหน้าด้านๆ ได้เกินคาดจริงๆ .