เราเตือนกันทุกวัน ก่อนฉัน เราก็มีการให้สัญญาณ เพื่อฝึกหัด ฝึกหัดที่จะพิจารณา ฝึกหัดที่จะรู้จักเหตุการณ์ และสัมผัสทุกขณะจิต ไม่ว่าจะสัมผัสเล็ก สัมผัสใหญ่ ทุกอิริยาบถ เราจะมีการพิจารณา มีสติสัมปชัญญะ มีธัมมวิจัย กระทำกันด้วยความตั้งใจ พากเพียร โดยอิทธิบาท และเราก็จะรู้กุศลอกุศล รู้สิ่งดีสิ่งไม่ดี ตามภูมิปัญญา อันพ้นอคติให้ได้ รู้จักทิศทางแห่งสัมมา - มิจฉาชัดเจน เมื่อเลือกได้แล้ว เราก็พยายามพากเพียร ที่จะกระทำตน ที่ได้เลือก ให้สู่กุศล ทุกครั้งทุกคราไป

การปฏิบัติธรรมด้วย มรรคองค์ ๘ เป็นเรื่องละเอียด และทำได้มาก ช่องทางที่จะได้ปฏิบัติมาก มีผลได้เร็ว ผู้ใดเข้าใจทิศทางการปฏิบัติมรรค ทางปฏิบัติได้แท้ได้ชัด ทำด้วยทุกเวลา จุดใดที่เป็นองค์ประกอบ เป็นวิธีการที่จะเป็นอุปการะ ในการปฏิบัติ เราก็มีกรรมวิธีเพิ่มขึ้น กระทำส่งเสริมให้แนบเนื่อง ให้เป็นผลที่มีประสิทธิภาพสูง ในการที่จะเข้าสู่วิมุติได้มากๆ จะได้เป็น ผู้ในทางธรรมสูงขึ้น

เราได้ศึกษาและก็ได้อบรม ได้ปฏิบัติ ความรู้ก็มีมาก ความเพียรก็เพิ่มขึ้น ขอให้พวกเราได้เข้าใจในการปฏิบัติ ให้ชัดแจ้งว่า เราต้องทำ ต้องรู้ตัวเอง ของคนอื่นก็เป็นของคนอื่น ของเราก็เป็นของเรา ต้องพิจารณาธาตุแท้ ต้องพิจารณาสภาวะ จริงๆ พิจารณาของจริง ที่เกิดขึ้น ตั้งอยู่ แล้วเราก็พยายาม กระทำกับมัน ให้มันถูกจังหวะจะโคน ให้มันได้อย่างละเอียดถี่ถ้วน เราจะเป็นผู้ที่เก็บละเอียด หรือจะเป็น ผู้ที่จะกระทำการสั่งสมบุญ หรือความชำระล้าง ละหน่ายคลาย ด้วยการพิจารณา หรือ รู้เห็น ไม่ใช่กระทำไปโดยสุ่มสี่สุ่มห้า ไม่มีการพิจารณา ไม่มีการรู้เห็น ทำดายๆ ไปตามๆกัน ตามๆคนอื่น กันอย่างไม่รู้ดี รู้ชั่ว ไม่รู้สภาวะที่แท้ อย่างนั้นป่วยการ และเสียเวลา มามากแล้ว

ขอให้พวกเรา ได้สำคัญในคำว่าพิจารณา สำคัญในคำว่าสติ สัมปชัญญะ ปัญญา รู้ รู้ทุกขณะที่จะทำ ให้ตรงทางตรงมรรค ไม่ว่าจะคิด ไม่ว่าจะพูด ไม่ว่าจะกระทำการงาน จะอยู่ด้วยบทบาทอันใด ที่เป็นอยู่มากก็ตาม หรือ จะแม้น้อย เราก็จะพยายามทำ ให้เกิดอุปการะแก่ตนเสมอๆ

เรื่องการปฏิบัติธรรมของ พระสัมมาสัมพุทธเจ้า การพิจารณา จึงเป็นตัวสำคัญมาก ในการปฏิบัติธรรม อย่าทำอะไรโดยไม่พิจารณา พิจารณา แล้วตั้งอยู่ หรือเสวย หรืออาศัยพักพิง ของอย่างหนึ่ง พิจารณาแล้วอดกลั้น ของอย่างหนึ่ง พิจารณาแล้วเว้นขาด ของอย่างหนึ่ง พิจารณาแล้วบรรเทา ของอย่างหนึ่ง ซึ่งเป็นที่พักพิง ๔ ประการ

ผู้ใดได้อาศัยสิ่งนี้ ผู้นั้นชื่อว่า ผู้มีธรรมะอันพระอริยะได้อาศัย หรือ สิ่งที่พระอริยะ มีอยู่เป็นอยู่ เมื่อผู้ใดมีสิ่งที่ได้อาศัย ได้มีอยู่เป็นอยู่สมส่วน ผู้นั้นก็ได้สะสมบุญ หรือสะสมสิ่งที่ได้พากเพียร ปฏิบัติได้มรรคได้ผล อย่างแท้จริง คำว่า พิจารณาแล้ว ค่อยตั้งอยู่ ค่อยพักพิง ค่อยอาศัย สิ่งอย่างหนึ่ง หรือของอย่างหนึ่ง หรือสภาพอย่างหนึ่ง พิจารณาแล้วอดกลั้น ของอย่างหนึ่ง หรือสภาพอย่างหนึ่ง พิจารณาแล้วเว้นขาด หลุดพ้นให้ได้ ของอย่างหนึ่ง สภาพอย่างหนึ่ง และพิจารณาแล้ว ก็เห็นความบรรเทา หรือได้บรรเทา ของอย่างหนึ่ง สภาพอย่างหนึ่ง

ขอให้เข้าใจสภาวธรรม ที่พักพิง ๔ นี้ให้ชัดเจน ผู้ใดเห็น ๔ อย่างนี้อยู่ แล้วก็กระทำได้ตลอด เรื่อยไป ผู้นั้นปฏิบัติธรรม มีที่อยู่ของพระอริยะ อย่างจริงจังแท้แล

สาธุ

*****