ยามบ่ายแดดอ่อน ประเสริฐสูบน้ำ จากบ่อบาดาลขึ้นมาใส่อ่างปูนสี่เหลี่ยม ที่ตั้งอยู่กลางสวน แล้วใช้บัวตักน้ำ หิ้วไปรดผัก ที่ปลูกในแปลงหลายพันธุ์ เป็นการออกกำลังกายที่คุ้มค่า สุขภาพก็แข็งแรง และมีพืชผัก ได้กินได้ขาย อีกไม่น้อย

เครือวัลย์ ถอนผักบุ้งในแปลงยาวเพื่อจะนำไปขายที่ตลาดเช้า ประเสริฐรดผักแล้ว ก็มาช่วยหอบผักบุ้ง ที่ถอนไว้ เป็นกองๆ นำไปล้างน้ำให้สะอาด เครือวัลย์ ถือไม้ตอก มาช่วยกันมัดผักบุ้ง ที่แบ่งออกเป็นกำๆ

"ไปขายผักที่ตลาดทีไร ฟังแต่พวกพ่อค้าแม่ค้าพูดคุยกันเรื่องหวยหุ้น คนนั้นซื้อเลขของ อาจารย์โกยห้าคูณห้า (เลขบน ห้าบาท ล่างห้าบาท) ตั้งสิบกว่าคู่ หมดไปร้อยกว่าไม่ถูกเลย คนนี้ซื้อเลขอาจารย์เกลี้ยงสิบคูณสิบ ซื้อแค่คู่เดียวก็ถูก ทั้งบนทั้งล่าง ในวันหนึ่ง หวยหุ้นจะออกในวันราชการถึง ๔ งวด เช้า ๒ งวด บ่าย ๒ งวด เงินชาวบ้าน ไหลไปที่ เจ้ามือใหญ่ ในจังหวัด ไม่ต่ำกว่า วันละสองแสน แม่ค้าหลายคน ซื้อวันละสามสี่ร้อยบาท กิจการเจ๊งไปเลยก็มี เพราะเขาเอาเงินทุนหมุนเวียน แต่ละวัน ไปซื้อหวยหุ้น ฉันคิดว่าหวยหุ้นนั้น คือตัวเลวร้าย ทำลายสังคมชาวบ้าน อย่างโหดร้าย และคนที่ซื้อ มีตั้งแต่ เด็กประถม เก้าปีสิบปี ไปจนถึง คนแก่ชรา ทั้งพ่อค้าประชาชน ยันพวกข้าราชการ แถมข้าราชการหลายคน เป็นเจ้ามือรายย่อย ขายกัน อย่างเปิดเผย ในที่ทำงานเสียอีก ข้าราชการแบบนี้ จะทำงาน รับผิดชอบ ได้ซื่อตรงดีอยู่หรือ ฉันกลัวว่าความโกรธ ความโลภความหลง ในการพนัน จะมาบดบัง อุดมการณ์จนหมด แล้วผลร้ายก็จะออกมา กระทบสังคมส่วนรวม กันน่ะสิ" เครือวัลย์ หยิบผักบุ้ง ที่มัดเป็นกำ มาตั้งไว้ในกะละมังใบใหญ่ เพื่อเตรียมใส่ล้อเข็น

"พี่เองก็อ่านข่าว มีข้าราชการตำรวจระดับ นายพันและนักการเมือง อีกหลายคนเห็นด้วย กับการเปิดบ่อนเสรี โดยเขาอ้างว่า ที่ชายแดน ของประเทศ เพื่อนบ้าน เขาตั้งบ่อนกาสิโนกันทั้งนั้น ทั้งมาเลเซีย พม่า ลาว และกัมพูชา แต่ละปี จะมีนักพนันคนไทย หอบเงินออกไปเล่น ตั้งหลายพันล้านบาท การพนันซึมเข้าสายเลือด คนไทยหมดแล้ว บ่อนการพนันเถื่อน ในปัจจุบัน ก็มีการลักลอบ เล่นกันทั่วเมืองอยู่แล้ว จึงน่าจะเปิดบ่อนเสรี ให้ถูกกฎหมาย มีรายได้ เข้ารัฐ และเงินหลายพันล้าน จะได้ไม่ไหลออกนอก ตอนนี้คนเลยคล้อยตาม เห็นดีเห็นงามไปด้วยเยอะ มีการขานรับ กันไปเป็นทอดๆ

พี่ว่า บ่อนกาสิโนที่เปิดอยู่รอบบ้านเรา อาจจะมีคนไทยไปลงทุนร่วมกิจการอยู่ เงินที่นักพนันคนไทย ขนออกไป คงจะมีไม่น้อย ที่จะไหลย้อนกลับเข้ามา ตามเจ้าของผู้ร่วมลงทุน ที่เป็นคนไทย เม็ดเงินที่รั่วไหลออกไป คงไม่มาก อย่างที่คาดคิดก็ได้

หลายคนผลักดันเรื่องนี้ พี่อ่านข่าวแล้ว รู้สึกหดหู่จริงๆ ขนาดมีกฎหมาย ห้ามคนไทยเล่นการพนันอยู่แท้ๆ บ่อนการพนันเถื่อน ยังมีอยู่ทั่วเมือง หากมีการเปิดไฟเขียวให้เล่นกันอย่างเสรี คนไทยคงจะติดการพนันกันงอมแงม โรงแรมชั้นหนึ่ง ในทุกจังหวัดนั้น อาจจะพากัน ขอเปิดบ่อนกาสิโนเสรี ที่ครบพร้อมทั้งห้องพัก ห้องอาหาร ห้องเช่า เล่นการพนัน รวมไปถึงการค้ากาม โสเภณีเด็ก อายุสิบเอ็ดสิบสองกัน บ่อนเถื่อนทั่วไป ต่างก็จะพากันไป ขอจดทะเบียน เป็นบ่อนเสรีกันยกใหญ่

พี่คิดว่าประเทศอื่น ที่เขาเปิด บ่อนกาสิโน ก็คงเพราะบางประเทศ มีอากาศหนาวเหน็บ ลบศูนย์องศา ผู้คนต้องต่อสู้ กับภัยธรรมชาติ อยู่ตลอด การดิ้นรน เพื่อความอยู่รอด จึงเป็นเรื่องใหญ่ ค่านิยม เรื่องการพนัน จึงมีน้อย

ในบางประเทศผู้คนเขายังคงพากันนับถือ ศาสนากันแบบชาตินิยม มีกฎระเบียบของชุมชน ปิดกั้นการเล่นการพนัน ไว้อย่างดี

"และหลายประเทศยังมีความเป็นอยู่ ล้าหลังไม่ต่างกับเมืองไทยเมื่อห้าสิบปีก่อน ผู้คนส่วนใหญ่ หากินอยู่กับ ทรัพยากรธรรมชาติ พอมีอาหาร อิ่มท้องไปวันๆ การเงินไม่สะพัด เรื่องการพนัน จึงไม่กว้างใหญ่ เหมือนเมืองไทย

"ธรรมชาติและสังคมของต่างชาติ แตกต่างกับประเทศไทย จึงเปิดบ่อนกาสิโนขึ้นมาได้ แต่ธรรมชาติและสังคม ความเป็นอยู่ของคนไทย ปัจจุบันนี้ กำลังอยู่ในช่วง วิกฤติ ธรรมชาติ ป่าไม้ ต้นน้ำลำธาร ถูกทำลาย แหล่งอาหาร จากธรรมชาติน้อยลง การเพาะเลี้ยงอาหารในฟาร์ม ด้วยหัวอาหาร จากบริษัท จึงขยายออกมา รองรับประชาชน ส่วนใหญ่ จำต้องซื้อหามาบริโภคเท่านั้น การดิ้นรนหาเงิน จึงเป็นเรื่องใหญ่ และการเล่นการพนัน ก็เป็นอีกความหวัง ที่จะได้เงินมาง่ายๆ อีกทางคนไทยส่วนมาก ไม่รู้เท่าทัน ถึงผลร้ายในการพนัน เพราะ ๑. ผู้เล่นจะเกิดความสนุก ในเกมการพนัน แล้วจะติดเป็นนิสัย ๒. ผู้ที่ติดการพนัน จะติดมัวเมา มุ่งหารายได้จากการพนัน นำเงิน ในครอบครัว ออกไปทุ่มเล่นจนหมดตัว และ ๓. นักพนัน จะมีความนึกคิด อยู่คนละฝ่ายกับพระศาสนา ไม่มีเรื่องของศาสนา อยู่ในจิตใจ แม้น้อยเลย"

"การเปิดบ่อนเสรี พี่คิดว่าแทนที่จะทำให้คนไทยมีความอยู่ดีกินดีขึ้นมา จะกลับเป็นการทำร้าย ทำลายสถาบันครอบครัว ให้ล้มละลาย เป็นรายวันไม่รู้จบ นับความสูญเสียเป็นตัวเงิน ไม่ได้เลย เพราะเสียจิตวิญญาณ ที่ดีงามไป มันเสียยิ่งกว่า เสียเงินทอง เมื่อจิตสำนึก เรื่องพระศาสนา ขาดหายออกไป จากใจของนักพนันแล้ว การเสียสละ คนแข็งแรง ช่วยคน อ่อนแอกว่า การแบ่งปัน จุนเจือ เพื่อสร้างสังคมสันติสุข การให้อภัย ก็จะหดหายออกไป จากสังคม ความเห็นแก่ตัวจัด ไร้น้ำใจ การช่วงชิง เอารัดเอาเปรียบ กอบโกย อย่างไม่ลืมหูลืมตา ก็จะเข้าไปมีอำนาจ อยู่เหนือจิตใจแทน

"พี่ยังจำคำเทศน์ของหลวงตาคำว่า "คนที่เกิดมาชีวิตในช่วงแรก ที่ยังไม่ติดอบายมุข เปรียบดั่งต้นน้ำใส ดูสะอาดตา แต่เมื่อคนนั้น หลงไปติดอบายมุข ชีวิตจิตใจ ก็แปรเปลี่ยนไป เหมือนตอนปลายของลำน้ำ ที่ขุ่นมัว สกปรกไปด้วย เศษโคลนตม เศษใบไม้ และซาก เน่าเหม็นของสัตว์ ความไม่สงบสุข ความไม่เจริญ ก็จะเกิดขึ้น กับคนผู้นั้นตลอดไป"

เครือวัลย์รู้สึกพอใจกับความเป็นอยู่แบบง่ายๆของครอบครัว มีที่ทำกินเป็นของตนเอง ชีวิตยังคงความใสสะอาดตา เหมือนต้นน้ำ เพราะครอบครัวตน ได้งดเว้น เรื่องการพนัน และอบายมุขที่หยาบๆ ได้แล้ว

(เราคิดอะไร ฉบับที่ ๑๓๙ กุมภพันธ์ ๒๕๔๕)