บรรยายที่ราชธานีอโศกในงานปีใหม่อโศก' ๔๕ วันที่ ๓๑ ธันวาคม ๒๕๔๔
มองไปข้างหน้า กับการเปลี่ยนแปลงของโลก (ตอนจบ)

ถาม : การปราบปรามยาเสพย์ติดในปัจจุบัน ทำไมยิ่งปราบ ยิ่งมาก
ตอบ : นี่เป็นโจทย์เหมือนกัน ผมยังแปลกใจว่า โจทย์คืออะไรกันแน่ ถ้าท่านเดินทางขับรถจาก กรุงพนมเปญ แล้วไป ประเทศเวียดนาม ขับลงทางใต้ ท่านจะเจอจังหวัดสวายเลียง พอจากจังหวัดสวายเลียง ท่านก็เข้า พรมแดนเวียดนาม พอพ้นพรมแดนเวียดนาม สักพัก ก็ถึงกรุงโฮจิมินห์ ซิตี้ หรือกรุงไซง่อนเก่า ผมเดินทาง ด้วยเส้นทาง สายนี้หลายครั้ง เป็นเรื่องที่น่าตกใจมาก ทางแถบเขมรนั้น พอขับออกจาก พนมเปญ ออกไป ยาบ้าทั่วไปหมด แต่พอเข้าเขตเวียดนาม พ้นจากจังหวัดสวายเลียง เข้าเขตเวียดนาม ยาบ้าไม่มี เจอแต่คน ทำงานหนัก แต่ฝั่งเขมร คนเล่นการพนัน คนติดยาบ้า มีคนบอกผมว่า อีกไม่นาน เขมรไม่มี เผ่าพันธุ์แล้ว จะมีแต่คนเวียดนามเข้ามา เพราะคนเขมรนั้น สมองไม่มีแล้ว เพราะเหล้า ยาบ้า ถ้าสมมติ ผมเป็นเวียดนาม แล้วผมจิตใจเลวหน่อยหนึ่ง ผมต้องการจะได้เขมร ไม่ใช่ได้จากการสู้รบ เพราะถ้าสู้รบกัน สหประชาชาติ ก็ต้องเข้ามายุ่ง นานาประเทศก็ต้องด่า จะทำอย่างไร ก็เอายาบ้า ไปปล่อยในเขมร โดยเฉพาะ คนรุ่นๆ อายุ ๑๒-๑๓-๑๔-๑๕ กินยาบ้ามากๆ พออายุ ๒๕ หรือ ๓๐ ทำอะไรไม่ได้เลย ยาบ้าอยู่ทั่ว ทุกหัวระแหง แล้วคนติดยาบ้า เยอะเหลือเกิน แล้วคนพวกนี้ ไม่ใช้ติดลบหนึ่ง แต่ติดลบสอง ติดลบหนึ่ง คือ พอเราเจริญ เติบโตขึ้นมา อยู่ในวัยฉกรรจ์ ก็ต้องทำงาน หน่วยของงานนั้นเป็นหนึ่ง วันนี้ผมทำงาน ๑๐๐ บาท ก็ได้ ๑๐๐ บาท พรุ่งนี้ทำอีก ๑๐๐ ก็ได้ ๒๐๐ บาท เดือนหนึ่งได้ ๓,๐๐๐ นั่นคือ สร้างความมั่งคั่ง ให้ประเทศ คนติดยาบ้า ไม่ใช่หายไป แค่ ๓,๐๐๐ มันหายไป ๖,๐๐๐ เพราะ
หนึ่ง. ๓,๐๐๐ นั้น ไม่ได้ก่อให้เกิดการผลิตขึ้นมา
สอง. แต่ยังต้องกินต้องใช้ โดยคนอื่นทำมาให้เรากินเราใช้

นั่นคือลบสอง ถ้าบ้านเราคนติดยาบ้าล้านคน เราเสียพลังไปฟรีๆ ๒ ล้าน เพราะต้องไปหาคน มาดูแล พวกนี้อีก และถ้าลูกติดยาบ้า ถ้าบ้านนี้มีลูก ๖ คน พ่อแม่ ๒ คน รวมเป็น ๘ คน ลูกติดยาบ้า เพียงคนเดียว คน ๘ คนทำอะไรไม่ได้เลย สังคมมันเสียไปเลย พ่อก็หมดกำลังใจทำงาน แม่ก็หมดกำลังใจทำงาน มันเละเทะ ไปทั้งประเทศ ยาบ้าโจทย์จริงๆ มันคืออะไร ต้องการเงินใช่ไหม หรือ ต้องการทำลาย ทรัพยากร บุคคล ของประเทศ ต้องหาโจทย์ ตรงนี้ให้เจอ แล้วยาบ้ามีติดแค่ ๒ ประเทศ ไทย กับ กัมพูชา เวียดนามไม่มี มาเลเซีย ถ้าเจอยาบ้าสักเม็ด เขาประหารชีวิต สิงคโปร์ลองเอาเข้าไป ประหารชีวิต ๑๐-๒๐ ปีข้างหน้า อะไรจะเกิดขึ้น กับประเทศนี้ เต็มไปด้วยยาบ้า เด็กผู้หญิง ก็ทำอะไรไม่ได้ ทำได้อย่างเดียว คือเป็น โสเภณี เพราะคนติดยาบ้านั้น สมองไปหมดแล้ว เด็กผู้ชาย ก็ทำอะไรไม่ได้ อาชญากรรม จะก่อเกิด อย่างมโหฬาร มหาศาลที่สุด ทุกวันนี้ มันเกิดอยู่แล้ว ลองเปิดหนังสือพิมพ์ดู

ถาม : สาเหตุของแพงทุกอย่าง ลำบากต่อผู้มีรายได้น้อย ไม่มีทางแก้ไข หรือครับ
ตอบ : ต้นทุนการดำรงชีวิตของคนไทย มันแพงขึ้นเรื่อยๆ สมัยผมเด็กๆ เขายังไม่ไปขุดบ่อเลี้ยงกุ้ง ต้นทุน การดำรงชีวิตของคนในหมู่บ้านผมนั้น ผมว่ามีไม่ถึง ๑๐๐ บาท ต่อครอบครัว ลงทะเลก็ได้ปลา ไปเก็บ ผักบุ้งต่างๆ เต็มไปหมด มีคนเขาลองดู ป่าถ้ารักษาไว้ใน ๑ ตารางกิโลเมตร เอาต้นไม้ให้ คงอยู่ในสภาพป่า เหมือนเดิม เขาเก็บเห็ด ของป่า โดยที่ยังไม่ทำลายต่างๆ นานา แค่หนึ่งตาราง กิโลเมตร เขาเก็บรวมแล้ว ปีหนึ่ง ได้ถึงแสนบาท ดังนั้นต้นทุนการดำรงชีวิต ของคนไทย มันแพงไปเรื่อยๆ เพราะการพัฒนา เอาของ เมืองนอก มาใช้มากไป เดี๋ยวนี้ที่ อ.ขลุง ถ้ามีสตางค์ ๑,๐๐๐ บาท ต่อเดือน เลี้ยงครอบครัว ไม่ได้แล้ว แต่ย้อนหลังไปมี ๑๐๐ บาท ท่านเลี้ยงครอบครัวได้ เพราะทุกอย่าง เอามาจากธรรมชาติ ผมว่าชุมชนอโศก กลับไปตรงนั้น ตรงที่คน วันหนึ่งไม่ต้องควักกระเป๋า แต่ทุกคนมีงานทำ มีกิน มีความสุข อย่าเอาเงิน เป็นตัวตั้ง ผมสังเกตดู รัฐบาลนี้จะเอาสตางค์ เป็นตัวตั้งเป็นหลัก ถ้ารัฐบาล เอาบุญเป็นหลัก การไม่ใช้ ต้นทุนมาก ในการดำรงชีพ น่าจะดีกว่า

ถาม : การปฏิรูปการศึกษานำการพัฒนา ประเทศ เหตุใดจึงล่าช้า นายกรัฐมนตรีสนใจ จริงใจ ในเรื่องนี้ มากน้อยเพียงใด
ตอบ : การศึกษาต้องปฏิรูปด่วนที่สุด ทุกวันนี้ปฏิรูปไม่ได้ เพราะเขาหวง อำนาจกัน การศึกษา อยู่ที่โรงเรียน ครู นักเรียน ผู้ปกครอง ชุมชนในท้องถิ่น แต่อย่างที่คุณรุ่ง แก้วแดง พูด งบประมาณมา เอาไปทำ ป้ายหินแกรนิต เฉพาะป้าย หินแกรนิตหน้าโรงเรียน ปาเข้าไป ๒-๓ แสนบาท งบประมาณมา เอาไปสร้าง โรงเรียนอย่างใหญ่โต จริงๆ ต้องมาพัฒนานักเรียน หลักสูตรต่างๆ ก่อน แล้วถ้าจะให้พัฒนา ไปให้ได้ เรื่องชุมชนท้องถิ่นต้องพัฒนา รัฐบาลต้องปล่อยตรงนี้ รัฐบาลก็ได้แต่พูดว่า ต้องใช้เงิน ๕ หมื่นล้าน ๖ หมื่นล้าน เพื่อจะเป็นข้ออ้างในการปฏิรูป โรงเรียนอย่าง ทางอโศก ท่านใช้งบรัฐบาล ปีหนึ่งกี่ล้าน ไม่ได้ใช้ เลยนะครับ ท่านไม่ได้ใช้ แต่สามารถผลิตคน ออกมาได้อย่างดีเหลือเกิน แต่ใช้ทรัพยากร ในชุมชน ถ้าจะปฏิรูป อย่างเวียดนามปฏิรูป ไม่ได้ใช้สตางค์สักบาทเดียว ของเดิม ใช้เท่าไหร่ ของใหม่ไม่ได้ใช้เพิ่มเติม แม้สักบาทเดียว เพียงแต่ปฏิรูป จริงจังอยู่ที่ใจคนปฏิรูป ทุกวันนี้ เขาห่วงกันว่า อำนาจจากส่วนกลาง มันจะหายไป กระทรวงศึกษาธิการก็ห่วง ว่ามันจะหายไป ที่แย่งกันว่ากี่เขตๆ นั่นแหละ ถ้าเป็นใจผม เรื่องการศึกษา สำนักปลัด ไม่ต้องมีเสียด้วยซ้ำ ให้เป็นโรงเรียน ครู และเป็นหลักสูตรกลาง ๑ ใน ๓ เป็นหลักสูตร ท้องถิ่น ๑ ใน ๓ ที่เหลือเอาอะไร ที่อยากจะให้เติมก็เอามาเติม แต่เขาหวงกันมาก จนเกินไป ปฏิรูปจึงไม่เกิดขึ้น ตอนนี้ ทราบว่า ดร. รุ่ง แก้วแดง เริ่มจะกังวลใจ แล้วผมเชื่อว่า เขาถ่วงไปเรื่อยๆ ซื้อเวลาไปเรื่อยๆ ต้องรีบปล่อยมาเสีย เราจะได้จัดการ ชุมชนเป็นเรื่องเป็นราว ของเราเอง แล้วต้องให้ ความหลากหลาย กับการเรียนรู้ ของชุมชนด้วย ที่ผมเคยเรียนไปว่า ถ้าเป็นโรงเรียน ในอำเภอของผม โรงเรียนในจังหวัดจันทบุรี เรามีพลอย ทุเรียน เงาะ ยางพารา หลักสูตร ๑ ใน ๓ ต้องเอายางพารามาเรียน เอาพลอยมาเรียน นี่เอาแอปเปิ้ลมาเรียน ซึ่งไม่เกี่ยวข้อง เรื่องของศาสนา เหมือนกัน เขาอยู่ในศาสนาไหน ให้เขาเอาหลักสูตรของเขา มาเรียนด้วย ประมาณ ๑ ใน ๓ ก็ได้ เขาเป็นชุมชนอิสลาม ต้องให้เขาเรียน เรื่องอิสลาม เขาเป็นชุมชนพุทธ ต้องให้เขาเรียนของชุมชนพุทธ ๑ ใน ๓ เดี๋ยวนี้มีพยายาม จะแยก กระทรวงศึกษาธิการ ออกจากศาสนา นี่เป็นเรื่องแย่ที่สุด ในหลายประเทศ ที่เจริญนั้น โรงเรียนกับวัด เป็นเรื่องเดียวกัน โรงเรียนกับโบสถ์ เป็นเรื่องเดียวกัน ที่ออสเตรเลียนั้น นักเรียน จะมาจากโบสถ์ อย่างน้อยๆ จะมีเรื่องของศาสนา มาเกี่ยวพัน ถ้าไปไถ่บาป ในวันอาทิตย์ไม่ได้ เขามีบาทหลวง มาให้ไถ่บาป ในวันศุกร์ แล้วนักเรียน ไม่ต้องไปโบสถ์ วันอาทิตย์ เขาก็ทำกันขนาดนี้ แต่บ้านเรามีความพยายาม จะแยกโรงเรียน ออกจากศาสนา ถ้าตราบใด ที่โรงเรียนกับศาสนา เป็นคนละแห่ง หรือ เป็นคนละอย่าง รับประกัน เด็กในสังคม สมองจะโล่ง วัฒนธรรมตะวันตก ไหลเข้ามา วันหนึ่ง อีกไม่เกิน ชั่วชีวิตท่าน ท่านคงได้เห็น คนมายืนแก้ผ้า ปลดกระดุมออกอากาศ ตามทีวีแน่นอน

(จบ)