|
ใครคือชาวพุทธไทยร่วมสมัย
(ตอน ๑๐) ในกรณีของธิเบตก็คล้ายๆ กัน แต่พระอาจารย์เจ้าจากธิเบตที่ต้องออกไปนอกประเทศ ไปทำคุณประโยชน์ ให้กับคนรุ่นใหม่ในทวีปต่างๆ อย่างตั้งฐานธรรมะมั่นขึ้นในหลายต่อหลายประเทศ ดังเช่น สเปน ซึ่งสมัยข้าพเจ้าเรียนหนังสือ อยู่ในยุโรปเมื่อราวๆ สี่ทศวรรษมานี้ ประเทศนั้นไม่ยอม แม้จะให้หมอสอนศาสนา นิกายโปรเตสแตนท์ เข้าไป เพราะประเทศนั้น มีแต่โรมันคาทอลิก แต่แล้วบัดนี้ อาสนวิหารอันใหญ่ยิ่งที่สุดของกรุงมาดริด ก็อาราธนาทะไลลามะ ให้ไปประกาศ พระศาสนา จนเด็กสเปนคนหนึ่งนั้นถึงกับเป็นที่ยอมรับกันทั่วไปว่า ท่านลามะรูปหนึ่งกลับชาติมาเกิด โดยเด็กคนนี้ บัดนี้บวชเป็นสามเณรแล้ว ด้วยความเต็มใจของบิดามารดาชาวสเปน ซึ่งเป็นพุทธศาสนิก และสามเณรรูปนี้ กำลังได้รับการศึกษา และปฏิบัติธรรมตามสมณวิสัยอยู่ในวัดธิเบตทางอินเดียใต้ ที่พรรณนามาทั้งหมดนี้ ก็เพื่อชี้ให้เห็นว่าชาวพุทธร่วมสมัยในประเทศต่างๆ แตกต่างกันอย่างไร โดยที่จะให้ลงรายละเอียดมากไปกว่านี้ก็ได้ สำหรับบ้านเมืองที่ไม่เคยมีความเป็นพุทธมาก่อน พุทธศาสนิกตระหนักกันว่า ต้องเริ่มด้วยภาวนาวิธี คืออบรมจิตใจให้สงบ เพื่อไม่ฟุ้งซ่านไปตามการโฆษณาชวนเชื่อของสังคมกระแสหลักที่กำหนด ให้คนรุ่นใหม่ มีนิสัยสันดานไปในทางติดยึดกับวัตถุ เงินตรา และชื่อเสียงเกียรติยศ อันแปลกปลอม ต่างๆ ด้วยเหตุฉะนี้ เมืองที่มีคนถือพุทธ จึงมีศูนย์ภาวนา มากน้อยตามปริมาณ ของคนที่ถือพุทธ และศูนย์ภาวนานั้นๆ ถ้ามีครูอาจารย์ที่มีคุณภาพมากเพียงไร คุณภาพของพุทธศาสนิก ก็เกิดขึ้น เป็นเงาตามตัว เมื่อมีครูดี มีที่ที่เหมาะแก่การเจริญจิตสิกขา ขั้นต่อมา ชาวพุทธก็จะได้เรียนรู้ในเรื่องสีลสิกขา ที่คอย ควบคุม กายวาจา ให้ปกติ โดยอาศัยจิต ที่อบรมมาดีแล้ว เพื่อไม่เอาเปรียบตนเองและผู้อื่น ถ้าจิตสิกขาเข้าถึงขั้นสมาธิ จนเกิดปัญญาบารมีขึ้น ก็ย่อมเห็นว่าศีลหมายถึงความเป็นปกติในสังคม กล่าวคือ ต้องพยายาม เอาชนะโครงสร้างทางสังคม อันอยุติธรรมต่างๆ ให้ได้ การไม่ฆ่าสัตว์ หมายถึงต้นทางแห่งการลดความรุนแรงในทุกๆ ทาง ถ้าเรายังกินสัตว์ ที่บริษัทอย่าง เจริญโภคภัณฑ์ เลี้ยงมาอย่าง ทรมานทรกรรม หรือบริษัทอย่างแมกโดนัลด์ ประกอบกิจกรรม ด้วยการทำลายป่า เพื่อหาทุ่งหญ้ามาเลี้ยงวัว ด้วยการทำลาย สิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติอย่างเลวร้าย แล้วเรายังกินอาหารประเภทนี้ต่อไปอีกได้ล่ะหรือ และถ้าเรามีศักยภาพพอ โดยมีกัลยาณมิตร ที่อาจร่วมมือกันได้ เราจะไม่ไปประท้วง กิจกรรมพวกนี้ อย่างสันติวิธีล่ะหรือ การไม่ลักทรัพย์ รวมถึงการไม่สะสมทรัพย์ยิ่งๆ ขึ้นทุกที ในขณะที่ผู้คนส่วนใหญ่ยากไร้ลงไปทุกๆ ที โดยที่ต้องเรียนรู้ด้วยว่า ธนาคารต่างๆ รวมถึงธนาคารโลก ล้วนเป็นสถาบันการเงินที่เอาเปรียบคนจน และประเทศที่ยากจนด้วยกันทั้งนั้น อนึ่ง การที่รัฐบาลเอาเงินงบประมาณที่ได้มาจากภาษีอากรของราษฎรส่วนใหญ่ไปซื้ออาวุธนั้น ผิดทั้งศีลข้อแรก และข้อสอง ด้วยหรือมิใช่ เพราะเงินภาษีอากรพวกนี้ควรใช้ไปในด้าน การศึกษา สำหรับมหาชน สำหรับการสาธารณสุข เพื่อคนยากคนจน และสำหรับ ทำนุบำรุงเด็ก คนชรา และ คนพิการ รวมถึงการส่งเสริมนฤมิตกรรมและอนุรักษ์ศิลป-วัฒนธรรม และธรรมชาติ โดยที่พุทธศาสนิกร่วมสมัยอาจใช้สติปัญญาที่เกิดจากจิตสิกขา (คือไม่ได้เกิดแต่ความคิด ทางหัวสมอง เท่านั้น หากเป็นการโยงความคิด กับจิตใจเข้าด้วยกัน ตามทางแห่งการภาวนา) มาใช้วิเคราะห์ สิกขาบททีละข้อ แล้วหาบทสรุปให้ได้ เพื่อการศึกษา และปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรม ดังองค์การ พุทธศาสนิกเพื่อสังคม กระทำอยู่ในระดับนานาชาติ หรือพุทธศาสนิกสัมพันธ์ เพื่อสันติภาพกระทำอยู่ ในสหรัฐและยุโรป ในสหรัฐ ได้เกิดมหาวิทยาลัยทางพุทธขึ้นแล้วแต่ ค.ศ.๑๙๗๔ (พ.ศ.๒๕๑๗) ยังที่อังกฤษก็เกิด วิทยาลัยพุทธ ขึ้นด้วยในรอบ สองสามปีมานี้ เน้นที่คุณภาพสำหรับคนจำนวนน้อย โดยใช้ภาวนา แบบของจิตสิกขาเป็นหลัก แล้วสอนให้นักศึกษา เข้าใจปัญหา ของสังคมร่วมสมัย โดยที่ในขั้นต่อไป อาจโยงใยไปถึงโครงสร้างทางสังคมอันรุนแรง และอยุติธรรมอีกด้วย ทั้งนี้โดยไม่กล่าวถึงวัดป่าที่มีขึ้นแล้วทั้งในยุโรปและสหรัฐ นอกเหนือไปจากพระอาจารย์เจ้า ที่สามารถ มาก ทั้งจากธิเบต จีน เวียดนาม ญี่ปุ่น กัมพูชา พม่า ทีนี้ ลองหันมาดูยังประเทศที่สมาทานพุทธศาสนามาเป็นร้อยๆ ปีบ้าง ว่าสถานภาพทางพุทธธรรม เสื่อมคลอน ลงไปเพียงใด ความเป็นพุทธ ผสมกลมกลืนกับความเป็นชาตินิยมถึงกับ สังฆนายก ประกาศหนุนการรบราฆ่าฟัน ของชาวสิงหฬ เพื่อเอาชนะทมิฬ ที่ลังกาเอาเลย พุทธศาสนาในพม่าถูกรัฐบาลเผด็จการทหารครอบงำอย่างน่าสะอิดสะเอียน แม้จะมีช่องว่าง ให้พระได้เจริญ เนกขัมบารมี ได้มากกว่า ลังกา และไทยก็ตามที (อ่านต่อฉบับหน้า) - เราคิดอะไร ฉบับที่ ๑๗๔ มกราคม ๒๕๔๘ - |