ความฉลาดทำไมทำลายชาติได้?
(๑) หนึ่งชีพผ่านชาติแล้ว รู้ไหม
ได้อะไรสะสมใน วิบากบ้าง
อริยะขยะใด ฉลาดแยก ไฉนฤา
หรือ ฉลาดได้แต่ข้าง เฉกไร้ปัญญา
(๒) ฉฬายตนะแล้ คือคำ
ไทยพูดบาลีสำ- เร็จไซร้
เป็นฉลาดแต่ดึกดำ- บรรพชาติ มาแล
รวบคำบาลีให้ ง่ายสั้นฉลาดดี
(๓) ฉลาดชี้ว่ารู้ สามัญ
ฉลาดชั่วดีต่างกัน ไป่แจ้ง
เพิ่มฉลาดภาษสำคัญ ไทยวิวัฒ- นาแฮ
กิเลสสั่งก็ยังแสร้ง แข่งรู้แสวงหา
(๔) ศาสดาพุทธตรัสรู้ ธรรมา
ฉฬายตนะพา ฉลาดแล้
สัมผัสหกทวารา ปฏิบัติ
จึงฉลาดเป็นปราชญ์แท้ ทุกข์ร้ายดับสูญ
(๕) บูรพ์บาลีศัพท์รู้ เฉกา
แตกต่างจากปัญญา แยกไว้
เฉกาเก่งกิเลสพา รู้ยิ่ง ตลอดเลย
ส่วนกิจปัญญาไซร้ ฉลาดไร้กิเลสปน
(๖) คนสัมผัสหกได้ ศึกษา
อายตนะหกพา รอบรู้
จึ่งชื่อว่าปัญญา คือฉลาด จริงเอย
ต่างจากเฉกาผู้ ฉลาดด้วยอกุศล
(๗) คนฉลาดสูงส่งด้วย เฉกา
ทำลายชาติเพราะปัญญา ไม่แท้
ช่วยชาติแต่ฉลาดพา ทุกข์ทั่ว ไทยเฮย
การศึกษาต้องแก้ ฉลาดให้เป็นธรรม.
สไมย์ จำปาแพง
๔ ต.ค. ๒๕๕๖
[นัยปก เราคิดอะไร ฉบับ ๒๘๐ ประจำเดือน พฤศจิกายน ๒๕๕๖]