เก็บเล็กผสมน้อย - โดย กอไผ่ -
ข้าวกล้องถึงไม่สวย แต่ก็รวยคุณค่า

ปกติข้าวที่เรากินกันอยู่ทุกวันนี้คือข้าวเจ้า ข้าวเจ้านั้นแบ่งออกเป็นข้าวกล้อง กับข้าวขัดสี ซึ่งมีคุณค่า ทางอาหาร ต่างกัน ข้าวกล้อง (Brown rice) เป็นข้าวที่ผ่านการขัดสีขั้นต้น คือเปลือกข้าว จะถูกกะเทาะ ๒-๓ ครั้ง จมูกข้าวและเยื่อหุ้มเมล็ดข้าว จึงยังติดอยู่ ซึ่งเป็นแหล่งของวิตามินอี สีผิวของเมล็ดข้าว มีสีออกนวลๆ สีที่เห็น คือสีของวิตามินบี ที่อยู่ใต้เยื่อหุ้มข้าว จะเห็นว่าข้าวกล้อง มีทั้งแป้งข้าว มีวิตามินบี เอาไว้ให้ใช้ ในเมตาบอลิซึมครบ มีสารเส้นใย เอาไว้ช่วยในการขับถ่าย ทำให้ท้องไม่ผูก ไม่เป็นริดสีดวงทวาร ซับไขมัน และน้ำตาล ที่อาจจะกินล้นเกิน มีวิตามินอี เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ที่ก่อให้เกิดก้อนเนื้อร้าย อย่างมะเร็ง

ข้าวขาว (Polish or milled rice ) เป็นข้าวที่ผ่านกรรมวิธีการขัดสีหลายครั้ง ทำให้เยื่อหุ้มเมล็ดข้าว หรือรำ และจมูกข้าว หลุดออกไป เหลือแต่เมล็ดข้าวสีขาว สูญเสียทั้งวิตามินบี และวิตามินอี ดังนั้น ข้าวขาว จึงไม่มีอะไรเทียบ ข้าวกล้องได้เลย และ เพราะความพิเศษ ของข้าวกล้อง ทำให้มีรสชาติ แตกต่าง จากข้าวขาว ข้าวกล้องจะมันกว่า หวานกว่า อร่อยกว่า แต่จะหยาบกว่า ไม่นุ่มละมุน แบบข้าวขาว และนี่เอง เป็นอุปสรรค ที่หลายคน ไม่ชอบกินข้าวกล้อง เนื่องจากข้าวกล้อง มีสารเส้นใย (ไฟเบอร์) มาก ทำให้อยู่ท้อง ไม่หิวบ่อย ไม่กินจุกกินจิก ข้าวกล้องจึงเหมาะ สำหรับคนที่เป็นห่วงรูปร่าง หรือ กำลังควบคุมน้ำหนัก และ ข้าวกล้อง มีวิตามินบี พร้อมใช้ จึงถูกเปลี่ยนไปเป็นพลังงาน ได้มากกว่า การกินน้ำตาล น้ำหวาน หรือ ข้าวขาว

ขั้นตอนการหุงนั้น ก่อนอื่น ควรแช่ข้าวกล้องทิ้งไว้นาน ประมาณ ๕-๑๐ นาที เพื่อให้เมล็ดข้าวนุ่มขึ้น ทั้งยังเป็น การประหยัดเวลา ในการหุงด้วย ส่วนน้ำที่ใช้ ในการหุงข้าวกล้อง จะต้องใส่มากกว่า หุงข้าวขาว เพราะว่า ข้าวกล้องยังมีเยื่อหุ้มเมล็ด การดูดซึมน้ำ จะยากกว่า จึงต้องใช้เวลา ในการหุงนานกว่า ดังนั้น ในการหุงข้าวกล้อง ๑ ส่วน จึงควรเติมน้ำประมาณ ๑ เท่าครึ่ง และหากเป็นข้าวเก่า เมื่อหุงสุก การติดกัน ของเมล็ดข้าว จะน้อย เพราะเมล็ดข้าวเก่า จะแห้งกว่าข้าวใหม่

เคล็ดลับสุดท้าย ในการกินข้าวกล้อง ก็คือ ควรกินขณะยังอุ่นๆ คือโดยทั่วไป พอข้าวสุก ทิ้งไว้ให้ข้าวระอุ ประมาณ ๕-๑๐ นาที แล้วควรรีบกิน ข้าวจะนุ่ม กินง่าย และให้ค่อยๆเคี้ยว พอละเอียด จะได้รสชาติ หวานอร่อยของข้าวกล้อง และควรกิน ข้าวกล้อง ที่สุกแล้วให้หมด ในมื้ออาหารนั้น เพราะข้าวกล้องบูดเสีย ได้ง่ายกว่าข้าวขาวทั่วๆไป ในส่วนของ การเลือกซื้อข้าว ควรดูที่เยื่อหุ้มข้าว และจมูกข้าวว่า ยังอยู่สมบูรณ์ดี เป็นส่วนใหญ่หรือไม่ สีของข้าวกล้อง ควรจะดูสดใส มีชีวิตชีวา ถ้ามีการแตกหัก อาจเกิดจากการขนย้าย หรืออาจเป็นเพราะเก่า ที่สำคัญคือ ต้องไม่มีมอดปะปนอยู่ ข้าวกล้อง แม้จะอร่อยน้อยกว่าข้าวขาว เมื่อแรก กินใหม่ๆ แต่หากกินบ่อยๆ กินเป็นประจำ ค่อยๆปรับปรุงวิธีการหุง ปรุงจนถูกปาก ถูกนิสัยการกินแล้ว ข้าวกล้อง แต่ละมื้อ ก็จะอร่อยยิ่งๆขึ้น ข้าวกล้องจึงทั้งอร่อย และเป็นข้าวเพื่อสุขภาพ ทั้งนี้เพราะ ขวัญข้าว ไม่ได้ถูกโรงสี กระทำรุนแรง จนบินหายไปหมด

หนึ่งคำ ที่เรารับประทาน ได้สารอะไรบ้าง...
วิตามินบี ๑ ถ้ากินเป็นประจำ จะช่วยป้องกันโรคเหน็บชาได้
ฟอสฟอรัส ช่วยในการเจริญเติบโต ของกระดูกและฟัน
ทองแดง สร้างเม็ดโลหิตและฮีโมโกลบิน
ธาตุเหล็ก ป้องกันโรคโลหิตจาง
โปรตีน เสริมสร้างส่วนที่สึกหรอ
ไขมัน ให้พลังงานแก่ร่างกาย ไขมันในข้าวกล้อง เป็นไขมันที่ไม่มีโคเลสเตอรอล
ไนอาซีน ช่วยระบบผิวหนังและเส้นประสาท และป้องกันโรคเพลลากรา (โรคที่เกิด จากการขาดไนอาซีน มีอาการท้องเสีย ประสาทหลอน โรคผิวหนัง)
กากอาหาร ข้าวกล้องมีกากอาหารมาก ทำให้ท้องไม่ผูก และช่วยป้องกันมะเร็งลำไส้อีกด้วย

(สารอโศก อันดับที่ ๒๔๘ พฤษภาคม ๒๕๔๕)