"ความสุขที่ประเสริฐสุด และแท้จริง คือ
ความสุขที่ไม่ต้องอาศัยอามิส "

เราอาจไม่ค่อยได้คิด บางครั้งเราคล้ายเป็นปลาโง่ๆ ตัวหนึ่ง ที่เห็นเหยื่อเสียบอยู่ปลายเบ็ด ว่าเป็นสุข อันโอชะ จึงอ้าปากงาบเข้าไปอย่างเปรมปรี

แต่แล้วต้องเจ็บปวดสาหัส ถูกนายพรานตกปลาชักลากขึ้นฝั่ง นำไปเป็นอาหาร

เราอาจมีชีวิตเฉกปลาตัวนั้น หลงกินเหยื่อคือ กามคุณ ๕.....เสพติดในรูปสวย รสอร่อย กลิ่นหอมหวน เสียงไพเราะ สัมผัสอันรัดรึงใจ และอารมณ์สุขโลกีย์ทั้งปวง

ถูกนายพรานตกปลาชักลากไปฆ่า คือ ความเกิด แก่ เจ็บ ตาย ทั้งหมดนี้ ย่อมทำให้ผู้ติดอยู่ ในกามคุณ ๕ ทุกข์ระทม กระเสือกกระสน ดิ้นรนไปจนถึงวันสิ้นใจ

เราจะไม่มีวันค้นพบความสุขที่แท้จริงได้เลย ตราบยังใช้ชีวิตอย่างลูกจ้าง ของโลกใบนี้...

โลกจ้างให้เราไปแสวงหาความมั่งคั่งร่ำรวย ด้วยอามิสคือความสุขบำเรอกายเพียงเล็กน้อย แต่เราต้อง ทุกข์สาหัส กับการหาเงิน ยังต้องพะวงกับสมบัติที่หามาได้ แม้ตาย ก็ห่วงหาอาลัย มิอาจไปสู่สุคติ

โลกจ้างให้เราแสวงหายศถาบรรดาศักดิ์ ด้วยอามิสคืออำนาจเล็กน้อย สามารถชี้ใช้ และ ทำให้ผู้อื่น หวาดกลัว สยบราบคาบแก้วแทบเท้า

แต่เราต้องกลายเป็นคนหลงตนอย่างที่สุด และมีชีวิตอยู่กับโลกของการหลอกลวง ประจบ สอพลอ ตอแหล เลียแข้งขา หาผลประโยชน์ ประตูแห่งสัจจะไม่เปิดต้อนรับ คนหลงตน เราจึงต้องตายไป กับความโง่งม

โลกจ้างให้เราแสวงหาคำสรรเสริญ ด้วยอามิสคือ ความเด่นดังในสังคมเพียงเล็กน้อย ปิติยินดี มีหน้ามีตา ผู้คนให้ค่าให้ความสำคัญ

แต่เราต้องสูญเสียความสงบในชีวิต ไม่เป็นตัวของตัวเอง เป็นที่วิพากษ์วิจารณ์ของชาวบ้าน อร่อยปาก ทำผิดพลาด เขาก็นินทา ทำไม่ดีเขาก็ด่าเสียหาย คำว่าอิสระเหมือนจะสาบสูญ เราใช้ชีวิต ดุจนักโทษ รอลงอาญา ถูกสังคมคุมความประพฤติตราบวันสิ้นใจ กระนั้น ยังถูก วิพากษ์วิจารณ์ หลังเผา อีกต่างหาก

โลกจ้างให้เราแสวงหาสุขเสพสมอย่างโลกีย์ ด้วยอามิสคือสุขสมอยากเพียงชั่วครั้งคราว การได้อะไร มาสมใจเรา ก็เป็นสุข มินานความอยากเกิดขึ้นใหม่ และต้องหามา ให้สมใจ อีกครั้ง วนเวียนอยู่เช่นนี้

แต่เราจะได้สมใจทุกครั้งล่ะหรือ?

เราเป็นแค่คนธรรมดา มิใช่ผู้วิเศษที่เสกสรรได้สมประสงค์ เราสามารถที่จะฝัน และ หวังได้ ทุกอย่าง แต่เอาแน่ไม่ได้ว่า ฝันนั้น จะเป็นจริง สมหวังหรือพังทะลาย อนาคต ไม่คอย ให้คำตอบใคร ได้แน่นอน ส่วนกาลเวลานั้น.... มักหักหลังคนเสมอ

ประมวลเส้นทางชีวิต ระยะทางแห่งความผิดหวังนั้นยาวไกล ส่วนระยะทาง แห่งความสมหวังนั้น สั้นนิดเดียว คนที่วาดหวังไว้มากมาย จึงประสบทุกข์มากกว่าสุข

เราสามารถมีความสุขสุดประเสริฐได้ หากไม่หลงติดในอามิส ที่โลกใบนี้สรรค์หามา ลวงล่อ..

(สารอโศก อันดับที่ ๒๕๗ กุมภาพันธ์ ๒๕๔๖)