นวัตกรรมใหม่
: การติดราคาขายส่งบนฉลากผลผลิตของชาวอโศก

การติดราคาขายส่งบนฉลากผลผลิตของชาวอโศก จะเป็นนวัตกรรมใหม่อีกก้าวหนึ่ง ของการพาณิชย์ แบบบุญนิยม ของชาวอโศก หลังจาก ที่ได้รับการเห็นพ้องต้องกัน จากที่ประชุมขององค์กร พาณิชย์บุญนิยม ทั่วประเทศ** เมื่อวันจันทร์ที่ ๔ สิงหาคม ๒๕๔๖

ที่มาของแนวคิดนี้ เกิดจากผู้บริโภคสะท้อนว่าสินค้าของชาวอโศกที่จำหน่ายตามร้านค้าภายนอก ขายในราคา ที่สูงเกินควร ทั้งๆที่ นโยบาย การตลาดของชาวอโศก คือ ของดี ราคาถูก ซื่อสัตย์ มีน้ำใจ และ ทำให้สินค้า สะพัดได้ช้า สินค้าเก่าไม่สดใหม่ ซึ่งโดย เจตนาแล้ว ชาวอโศกจะผลิตสินค้าที่จำเป็น ต่อชีวิต ประจำวัน ที่มีคุณภาพในราคาถูก เพื่อให้สินค้ากระจายสู่ผู้บริโภคทุกระดับ

ที่ผ่านมา(พฤศจิกายน ๒๕๔๓) องค์กรพาณิชย์บุญนิยม ได้พยายามแก้ไขปัญหานี้ ด้วยการกำหนด ให้ติดราคา บนฉลากว่า "ไม่ควรขายเกิน ....(ระบุ)....บาท" หรือ "กรุณาอย่าขายเกิน....(ระบุ)....บาท" โดยมีสูตรคำนวณ ดังนี้

ราคาขายปลีกบนฉลาก = ราคาต้นทุนผลผลิตต่อหน่วย X น้อยกว่าหรือเท่ากับ ๒.๗๗

ซึ่งสูตรดังกล่าวทำให้ราคาขายปลีกที่คำนวณได้ยังสูงอยู่ และเอื้อต่อผู้ขายปลีกมากเกินไป

แต่การติดข้อความว่า "ราคาขายส่งไม่เกิน....(ระบุ)....บาท" บนฉลากแทน น่าจะเป็นวิธีการที่ดีกว่า เพราะเป็น การระบุราคาขายส่ง โดยเมื่อ ผู้ขายปลีกซื้อสินค้าจากร้านขายส่งไปแล้ว ผู้ขายปลีก จะไปบวก เท่าไรนั้น ผู้บริโภคก็จะพิจารณาได้ว่า ผู้ขายปลีก เอากำไร สูงเกินไปหรือไม่ เรื่องนี้จึงเป็นเรื่องใหม่ ในสังคม ถือเป็นการขัดเกลาและถ่วงดุลระบบทุนนิยมไปในตัว

ที่ประชุมได้คิดวิธีการคำนวณราคาขายส่งที่จะติดบนฉลากแบบง่ายๆ เป็นสูตรสำเร็จดังนี้

ราคาขายส่ง (ที่ติดบนฉลาก) = [ ราคาขายส่ง(จากหน่วยผลิต) x ๑๐๐] / ๗๐

ในที่นี้ ราคาขายส่ง(จากหน่วยผลิต) หมายถึง ราคาที่หน่วยผลิตคำนวณค่าโสหุ้ยทุกชนิด และบวกกำไร ที่พอใจแล้ว (บุญนิยม)

ตัวอย่างการคำนวณ เมื่อนำราคาขายส่ง(จากหน่วยผลิต) แทนในสูตรจะได้ตัวเลขเป็นเศษทศนิยม ตัวอย่าง เช่น ศาลาเจาะวิจัย ปฐมอโศก คำนวณราคาขายส่งเครื่องดื่มสมุนไพรชนิดชง ได้เท่ากับ ๑๘ บาท เมื่อแทนค่า ในสูตร

ราคาขายส่งบนฉลากเครื่องดื่มสมุนไพรชนิดชง = [๑๘ X ๑๐๐] / ๗๐ = ๒๕.๗๑

เพื่อสะดวกในการขายสินค้า หน่วยผลิตสามารถปัดเศษทศนิยมขึ้นหรือปัดลง แล้วแต่ดุลยพินิจ ของหน่วยผลิต แต่ละแห่ง

ผลิต ->ขายส่ง -> ขายส่ง/ขายปลีก -> ขายปลีก
หน่วยผลิต ยี่ปั๊ว ซาปั๊ว ร้านขายปลีก ผู้บริโภค
(Agent) (Sub- Agent)

ฐานคิดของสูตรสำเร็จนี้ มาจากที่ว่า ราคาขายส่งที่ติดบนฉลาก ควรเป็นราคาขายส่งที่เผื่อร้านซาปั๊ว หรือตัวแทน ที่ทำหน้าที่ ทั้งขายปลีก และขายส่ง สามารถมีกำไรเพียงพอในการกระจายสินค้า สู่ผู้ค้า ในวงกว้างได้ ดังนั้น ที่ประชุม จึงกำหนดการเผื่อกำไร ไว้สูงสุด ที่อัตรา ๓๐ % จากหน่วยผลิต โดยในระยะแรก ควรเผื่อไว้มากหน่อย แต่ ๓๐ % ก็ไม่ใช่อัตราที่สูงมากนัก เพราะเป็น อัตราปกติ ที่ใช้กัน ในระบบทุนนิยม เมื่อทดลองติดราคาขายส่งบนฉลากแล้ว ถ้ามีผลดีค่อยลดเปอร์เซ็นต์ลง แต่หากตอนแรก กำหนด อัตราเปอร์เซ็นต์ไว้ต่ำ เมื่อทดลองใช้แล้วไม่ได้ผลต้องปรับเปอร์เซ็นต์ขึ้น จะเป็นปัญหาวุ่นวาย หลายเรื่องในภายหลัง

ราคาขายส่งที่ติดบนฉลากนี้ ถือว่าเป็นตัวเลขที่พิมพ์ลงบนฉลากเท่านั้น ในทางปฏิบัติ ถ้าร้านขายส่ง ขายได้ ต่ำกว่าราคาที่ติดไว้ ก็ถือเป็นบุญยิ่งขึ้น

อนึ่ง การติดราคาขายส่งบนฉลากผลผลิตของชาวอโศก ให้หน่วยผลิตชาวอโศก และญาติธรรม ปฏิบัติได้ ทันที โดยขอให้ปฏิบัติ ดังนี้

๑. ถ้ามีการพิมพ์ฉลากใหม่ ให้พิมพ์เพิ่มข้อความ "ราคาขายส่งไม่เกิน....(ระบุ)....บาท" หรือ "ขายส่งไม่เกิน....(ระบุ)....บาท" ลงไปเลย

๒. ถ้าฉลากเก่ายังเหลืออยู่ ให้พิมพ์สติ๊กเกอร์ "ราคาขายส่งไม่เกิน....(ระบุ)....บาท" หรือ "ขายส่งไม่เกิน....(ระบุ)....บาท" ติดทับลงไปบนฉลาก

ทั้งนี้ ข้อความดังกล่าว ให้ใช้ Font อโศก เท่านั้น ซึ่งสามารถสั่งพิมพ์ หรือขอตัวอย่างได้ที่ บจ.ฟ้าอภัย ชุมชนสันติอโศก โทร. ๐-๒๓๗๕-๘๕๑๑

** ที่ประชุมพาณิชย์บุญนิยม เดิมคือ ที่ประชุม ๕ พาณิชย์ ได้แก่ บจ.ขอบคุณ บจ.แด่ชีวิต บจ.พลังบุญ ร้านกู้ดินฟ้า ชมรมมังสวิรัติ แห่งประเทศไทย (สาขาจตุจักรและสาขาหน้าสันติอโศก) โดยมีการประชุมกัน ทุกเดือน ต่อมาขยายเป็น ๘ พาณิชย์ คือเพิ่ม บจ. ภูมิบุญ ธรรมทัศน์สมาคม บจ.ดินน้ำฟ้า ซึ่งล้วนแต่ เป็นองค์กรในส่วนกลางทั้งสิ้น ในขณะที่ยังมีหน่วยงานพาณิชย์ ของชาวอโศก อยู่ในทุกชุมชน ในภูมิภาค ต่างๆ ซึ่งมีบทบาทสำคัญ และเป็นหน้าตาของชาวอโศกเช่นกัน เช่น ศาลาค้า ปฐมอโศก ร้านไร้สารพิษ ศีรษะอโศก ร้านใจฟ้า ศาลีอโศก ร้านปันบุญ ราชธานีอโศก ฯลฯ จึงจำเป็น ต้องมีปฏิสัมพันธ์เชื่อมโยง ทำความเข้าใจ รับรู้ข้อมูล ข่าวสาร การเคลื่อนไหว รวมถึงการระดมสมองเพื่อกำหนดนโยบาย แนวทาง และ พิจารณา แก้ไขปัญหา ด้านการพาณิชย์ร่วมกัน

ดังนั้น เมื่อวันจันทร์ที่ ๔ สิงหาคม ๒๕๔๖ จึงเป็นนิมิตหมายที่ดี ที่มีร้านค้าชุมชนชาวอโศก จากทั่วประเทศ เข้าประชุม พาณิชย์บุญนิยม ร่วมกัน เป็นครั้งแรก และจะมีครั้งต่อๆไป ในทุกเดือน

(สารอโศก อันดับที่ ๒๖๒ กรกฎาคม ๒๕๔๖)