พระจันทร์เด่นเต็มดวง ปรากฏแสงโชติช่วงชัชวาล
เปรียบประดุจความดีที่เต็มตน ปรากฏผลเป็นความสุข

ทำดียังไม่เกิดผล เพราะทนทำดียังไม่มากพอ...
กรรมวิบากทั้งดีและชั่วมีจริง ส่งผลต่อคนทุกคนไม่เว้นว่า จนหรือรวย ผู้ดีหรือไพร่ ชะตาชีวิต ล้วนถูกกำหนด ด้วยกรรมของตน ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว ทันทีทันใดในใจเรา

วิบากกรรมดีอาจส่งผลช้าหน่อย เหมือนปลูกไม้ผล กว่าต้นจะโต ตกดอกออกลูกต้องใช้เวลานาน แต่ผลที่ได้ มันก็คุ้มค่า มิใช่หรือ...อย่าลืมว่า ต้นไม้ต้องได้รับการดูแล ใส่ปุ๋ยรดน้ำสม่ำเสมอ จึงโตได้สมบูรณ์ ไม่แคระแกร็น หรือแห้งเหี่ยวเฉาตาย

การทำดีก็เฉกนั้น ต้องหมั่นรักษาให้คงเส้นคงวา ทำดีนั้นไม่ยาก แต่การรักษานี้ยากยิ่งกว่า และเมื่อกรรมดี เปี่ยมล้น ผลนั้นจะเกิดขึ้นกับเรา ก่อเป็นความสุขสุดประเสริฐในชีวิต

ในขณะที่กรรมชั่วให้ผลเร็วมาก เหมือนตัดต้นไม้...ต้นไม้กว่าจะโตใช้เวลานับสิบปี ทว่าใช้เวลา ไม่กี่นาที โค่นทำลาย พริบตาเท่านั้น ทุกอย่างสูญสิ้น

เมื่อลงมือกระทำชั่ว ความทุกข์ใจจะก่อเกิดในทันที กลัวคนอื่นรู้ กลัวถูกจับได้ หวาดระแวง ไม่เป็นสุข ดวงหน้า หมองหม่น เหมือนเมฆคล้ำบดบังแสงจันทร์

คนทำดีที่ยังทุกข์ เพราะทำดีหวังผล...
ดังมีเรื่องเล่าว่า...ยาจกคนหนึ่ง เที่ยวเดินขอทานกระทั่งมาถึงบ้านของเศรษฐีคนหนึ่ง จึงวอนขอ เศษสตางค์ อยู่หน้าประตูบ้าน เศรษฐีออกมาพบเข้า จึงคิดทำบุญด้วยเศษสตางค์ เพียงเหรียญเดียว ก่อนทำบุญ เศรษฐี พนมมือ ขึ้นท่วมหัว ขอให้ตัวเองร่ำรวยมหาศาล มีทรัพย์มากมายกว่าเดิม เท่าที่มีอยู่ก็ให้เพิ่มพูน อีกหลาย สิบเท่า ฯลฯ...

เศรษฐีวอนขอยังมิทันจบ....ยาจกคนนั้นก็หันหลังกลับเดินจากไป พร้อมรำพึงกับตนเองว่า
"ข้าพึ่งได้พบคนที่จนกว่าข้า ก็วันนี้แหละ"
ทำดีแล้วไม่ได้ดี เพราะทำดีอย่างขี้ขอ
ทำดีจะมีสุขได้ หากเราทำดีแล้วไม่เรียกร้องใครมาชื่นชม....

บ่อยครั้งเราทำดีเพียงหวังคำชม ขยันทำงานต่อหน้านายเป็นพิเศษ แสร้งเป็นคนมีน้ำใจล้นเหลือ ใจใหญ่ ใจกว้าง กับเพื่อน เลี้ยงดูปูเสื่อไม่อั้น เหล่านี้เป็นอาทิ ลงทุนมากมายเเรียกว่าทำดีอย่างมีเลศเล่ห์

วิธีการทำนองนี้ สตรีจะพบบ่อยจากชายที่มาขอความรัก พ่อคุณทำดีกับเธอทุกอย่าง บริการทุกระดับ ประทับใจ เพื่อให้ได้เธอมาครอง เขาพร้อมทุ่มสุดตัว กับแม่ตัวเองแท้ๆยังไม่ทำดีขนาดนี้เลย

แต่หากสตรีไม่มีใจด้วย คงได้นอนซมรักษาแผลใจไปนาน ทุกข์ทรมานเพราะรักเป็นพิษ

"ความหวังมักหักหลังคนเสมอ" ทำดีอย่าหวังให้คนชม เพราะหากเขาไม่ชื่นชม เราจะตรอมตรมเสียเปล่า ขอเพียง ทำดีด้วยบริสุทธิ์ใจ ใครชมหรือไม่ - ไม่สำคัญ เท่านี้เราก็สุขมากแล้ว

(สารอโศก อันดับที่ ๒๖๒ กรกฎาคม ๒๕๔๖)