สมมุติที่ต้องรู้และควรทำ
"ทรัพย์สินทางปัญญา"

ขณะนี้เรื่องการปกป้องคุ้มครองสิทธิทางปัญญากำลังเป็นที่ฮือฮามาก เผลอๆเราอาจมี ความผิด ฐานละเมิดสิทธิทางปัญญาของใครโดยง่าย หากไม่ระมัดระวัง

พวกเราชาวอโศกอาจจะไม่ติดใจ หากจะมีใครนำรูปภาพหรือบทความของเราไปตีพิมพ์ เผยแพร่ แต่เชื่อไหมว่า ถ้าเรานึกชอบใจรูปภาพหรือบทความในหนังสือ หรือสิ่งพิมพ์ของคนอื่น แล้วจะนำมาคัด ลอกใส่ในข้อเขียนของเรา แล้วตีพิมพ์เผยแพร่ โดยไม่ได้รับอนุญาตจากเจ้าของก่อน เราอาจถูก ดำเนินการ ตามกฎหมาย ฐานละเมิดสิทธิ ทางปัญญาของคนอื่น ซึ่งขณะนี้ทางบริษัทฟ้าอภัยจำกัด ก็โดนฟ้องแล้ว ฐานนำรูปภาพของสำนักพิมพ์แห่งหนึ่ง ไปตีพิมพ์บนหน้าปกหนังสือ โดย ความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ ของพนักงานบริษัท และหน่วยผลิตของชุมชนชาวอโศกชุมชน หนึ่งก็เคยถูก จดหมายตำหนิและร้องเรียน เนื่องจากนำรูปภาพ ของเขาไปทำฉลาก ผลิตภัณฑ์ แชมพูของชุมชน

แต่พวกเราชาวอโศกอาจจะไม่คิด ถ้าใครจะนำสิ่งประดิษฐ์หรือผลิตภัณฑ์บางอย่างของเรา ไปเลียนแบบและนำออกขาย แต่...ถ้าเขานำสิ่งประดิษฐ์หรือสินค้า ที่เขาเลียนแบบจากเรา ไปจดทะเบียน คุ้มครองสิทธิ ก่อน... .สิ่งประดิษฐ์ และสินค้าของเราจะกลายเป็น "สินค้าเถื่อน" ทันที เราไม่มีสิทธิ ทำสิ่งประดิษฐ์หรือสินค้า ตัวนั้นออกขายได้อีกต่อไป ทั้งๆ ที่เราเป็นผู้ริเริ่มและทำขายก่อน

ที่เป็นเช่นนี้ก็เพราะทั่วโลกรวมทั้งประเทศไทยมีกฎหมายที่ให้ความคุ้มครองสิทธิทาง ปัญญา ซึ่งรัฐบาลกำลังให้ความสำคัญในเรื่องนี้มาก จะสังเกตว่าแม้แต่สินค้าหนึ่งผลิตภัณฑ์ หนึ่งตำบล ก็มีการตื่นตัวในเรื่องนี้และมีการจดทะเบียนสิทธิบัตรอยู่เสมอ

ชาวอโศกผลิตสินค้าและทำการค้าขายมาหลายปี แต่ยังไม่มีเครื่องหมายการค้าเป็นของ ตนเอง ด้วยความเป็นห่วงปัญหาเรื่อง "สินค้าเถื่อน" ดังกล่าวจึงได้ก่อเกิด สำนักงานทรัพย์สินทางปัญญา ชาวอโศก เมื่อ ๒๒ มี.ค. ๒๕๔๖ สถานที่ก่อตั้ง ๖๕/๓๗ ม.๕ ซ.ประสาทสิน ถ.นวมินทร์ แขวงคลองกุ่ม เขตบึงกุ่ม กรุงเทพฯ ๑๐๒๔๐ โทร. ๐-๒๓๗๔-๕๒๓๐, ๐-๒๓๗๔-๕๖๓๑ สังกัดองค์กรบุญนิยมฝ่ายพาณิชย์ ซึ่งต้องเข้าร่วมประชุมกับพาณิชย์บุญนิยมด้วย โดยมีคณะกรรมการประกอบด้วย
๑. คุณบัวบูชา รักพงษ์
๒. คุณธำรงค์ แสงสุริยจันทร์
๓. คุณหนึ่งพุทธ วุมิตตินันท์
๔. คุณชุติมา อโศกตระกูล
๕. คุณข้าพุทธ ขาวดารา
๖. คุณสว่าง คุณานุรักษ์พงศ์
๗. คุณฟังฝน จังคสิริ
๘. คุณเคียงดิน ชาติบุญนิยม
๙. คุณฟ้าใส ถิรชยานนท์
๑๐. คุณน้อมขวัญ ปัฐยาวัต
และมีสมณะซาบซึ้ง สิริเตโช เป็นที่ปรึกษา

การจดทรัพย์สินทางปัญญา
วิธีการจดรับสิทธิคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญา(โดยเฉพาะลิขสิทธิ์ และสิทธิบัตร)ของ พวกเรา ถ้าจะจดในนามองค์กรส่วนกลางที่ไม่ใช่บุคคลนั้น จะต้องทำเรื่องให้ผู้ประดิษฐ์(คนเดียว หรือคณะบุคคล) ทำหนังสือโอนสิทธิในการประดิษฐ์ให้หน่วยงาน หรือผู้ที่ได้รับมอบอำนาจ ไปยื่นขอรับ สิทธิคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญา

ซึ่งโดยทั่วไป บุคคลจะจดเองก็ได้ หรือมอบให้องค์กรก็ได้ แต่ถ้าจดแบบบุคคลจะมี ปัญหา การมอบมรดกหลังตาย ฉะนั้นการมอบสิทธิให้องค์กรจะดีกว่า เพราะองค์กรอยู่ถาวร

และกรณีพนักงานคิดค้นได้ในขณะปฏิบัติงานในองค์กร ถือว่าองค์กรสามารถยื่นจด ในนาม ขององค์กร นั้นๆได้เลย

การจดสิทธิในนามบริษัท หรือมูลนิธิ ไม่มีความแตกต่าง เพราะเป็นเพียงการแจ้งเพื่อขอ แสดง ความ เป็นเจ้าของ และขอรับความคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญาที่ตนคิดค้นขึ้น (ส่วนเรื่องมูลค่าของทรัพย์สินและ การเสีย ภาษีนั้นจะเกิดขึ้นเมื่อมีการซื้อขาย หรือตีมูลค่าในการฟ้องร้อง ซึ่งมูลค่าที่เกิดขึ้นถือเป็นรายได้ที่ต้องเสียภาษี)

โดยสรุป การจดสิทธิทรัพย์สินทางปัญญา สามารถจะจดในนามบริษัท หรือมูลนิธิ หรือองค์กรใดๆก็ได้ ขึ้นอยู่กับการพิจารณาของที่ประชุม ตามความสะดวก และเหมาะสมเป็นกรณีๆไป (เพราะไม่เกี่ยวข้องกับการเสียภาษี หรือรายได้ของทรัพย์สินฯนั้นๆ)

วิธีจดทรัพย์สินทางปัญญา (INTELLECTUAL PROPERTY)
๑. เครื่องหมายการค้า (LOGO) อาจจะจดในนามบุคคล หรือองค์กรก็ได้ โดยไม่ต้อง โอนสิทธิ จากบุคคล ผู้คิดค้น (ผู้ครองสิทธิ)

๒. ลิขสิทธิ์ ต้องระบุบุคคลที่ค้นพบ หรือปรุงแต่งขึ้นมา โดยจะจดสิทธิในนามบุคคล หรือ องค์กร ก็ได้ แต่ถ้าจะจด ในนามองค์กร จะต้องทำการโอนสิทธิจากผู้คิดค้น ผู้ครองสิทธิก่อน

๓. สิทธิบัตร ต้องระบุบุคคลที่ประดิษฐ์ขึ้นมา โดยจะจดสิทธิในนามบุคคล หรือองค์กรก็ได้ แต่ถ้าจะจด ในนามองค์กร จะต้องทำการโอนสิทธิจากผู้คิดค้น ผู้ครองสิทธิก่อน

ดังนั้นสำนักงานทรัพย์สินทางปัญญาชาวอโศก เห็นว่าควรจะได้ดำเนินการเกี่ยวกับเรื่องนี้ เดิมที จะขอจดในชื่อ "ชุมชนบุญนิยมชาวอโศก" โดยใช้รูปพระวิหารพันปีเป็นหลัก เพื่อใช้เป็น เครื่องหมายการ ค้า ของ ชาวอโศก ทั้งประเทศ แต่ทำไม่ได้ เพราะมีคนจดในชื่อ "อโศก" ไปก่อนแล้ว(เขาใช้รูปใบไม้เป็นรูปประกอบ) ฉะนั้นแต่ละชุมชนจึงต้องแยกจดทะเบียน เครื่องหมายการค้าของตนเอง

เมื่อวันที่ ๓๐ มิถุนายน ๒๕๔๖ นายข้าพุทธ ขาวดารา ในฐานะกรรมการ สำนักงานทรัพย์สิน ทาง ปัญญา ชาวอโศกและตัวแทนสมาคมผู้ปฏิบัติธรรม ได้ยื่นคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้า (logo) ในชื่อ "ชุมชนบุญนิยมสันติอโศก" ต่อกรม ทรัพย์สิน ทางปัญญา หากไม่มีใครคัดค้าน คงใช้เวลา ประมาณ ๙๐ วันจึงจะแล้วเสร็จ

ขณะนี้ชาวอโศกทั่วประเทศได้มีสิ่งประดิษฐ์ และผลิตภัณฑ์มากมายหลายอย่าง เก่าบ้างใหม่บ้าง ถึงเวลาแล้วที่แต่ละชุมชนชาวอโศกจะได้มีการรวบรวมรายชื่อสิ่งประดิษฐ์และผลิตภัณฑ์เหล่านั้น และจัดให้เป็นหมวดหมู่ เพื่อเป็นฐานข้อมูล และเพื่อประโยชน์ในการบริหารจัดการต่อไป ส่วนจะจดทะเบียนเพื่อขอ คุ้มครอง สิทธิในเรื่องใดหรือไม่นั้น ขอให้อยู่ในดุลยพินิจของแต่ละชุมชน ถ้าจะจดทะเบียนคุ้มครองสิทธิทางปัญญา ขอให้จดในนาม ของสมาคม ผู้ปฏิบัติธรรม หรือให้สมาคมผู้ปฏิบัติธรรมเป็นเจ้าของ ทั้งนี้เพื่อสิทธิดังกล่าวจะได้เป็นของส่วนกลาง หากต้องการ ทราบ รายล ะเอียด หรือความรู้ใดๆ ทางสำนักงานทรัพย์สินทางปัญญาชาวอโศกยินดีที่จะให้คำปรึกษา

บัวบูชา รักพงษ์

สำนักงานทรัพย์สินทางปัญญาชาวอโศก
การสอบถามข้อมูลและติดต่อประสานงาน :
๑. นักกฎหมาย : คุณข้าพุทธ ขาวดารา โทร.๐-๙๑๑๑-๒๕๐๓
คุณสว่าง คุณานุรักษ์พงศ์ โทร.๐-๒๒๗๖-๔๔๐๔
๒. ผู้แทนฝ่ายผลิตสินค้า : คุณหนึ่งพุทธ วุมุตตินันท์ โทร.๐-๒๖๗๖-๑๙๒๒(กด๒), ๐-๙๕๑๐-๖๘๙๕
คุณชุติมา อโศกตระกูล โทร.๐-๒๓๗๔-๕๒๓๐
คุณเคียงดิน ชาติบุญนิยม โทร.๐-๒๓๗๔-๕๒๓๐
๓. ผู้แทนฝ่ายขาย : คุณเคียงดิน ชาติบุญนิยม โทร.๐-๒๓๗๔-๕๒๓๐
คุณฟ้าใส ถิรชยานนท์ ๐-๒๗๓๓-๕๕๕๗ กด ๑
๔. ผู้แทนฝ่ายการศึกษา : คุณฟังฝน จังคสิริ โทร.๐-๒๓๗๔-๕๒๓๐
๕. ผู้แทนฝ่ายต.อ. : น้อมขวัญ ปัฐยาวัต โทร.๐-๒๓๗๔-๙๕๗๐, ๐-๖๐๔๗-๒๙๐๙
๖. ที่ปรึกษาอาวุโส : คุณบัวบูชา รักพงษ์ โทร.๐-๑๔๒๓-๑๙๗๗, ๐-๒๓๗๙-๗๘๘๖
คุณธำรงค์ แสงสุริยจันทร์ โทร.๐-๑๔๔๑-๐๙๓๗, ๐-๒๕๗๑-๙๒๐๓-๖

(สารอโศกอันดับที่ ๒๖๓ สิงหาคม ๒๕๔๖)